Στο 1,19 πρέπει να πέσει το ευρώ για δει η Ιταλία το φως στην ακρη του τούνελ, όπως τονίζει η Morgan Stanley, ενώ η Goldman Sachs δίνει τρία πιθανά σεναρία για την κατάληξη του πολιτικού αδιεξόδου στη χώρα και τις πιθανές αντιδράσεις της αγοράς. H Ιταλία είναι «πολύ μεγάλη για να αγνοηθεί» από τις αρχές και τις αγορές υποστηρίζουν οι οικονομολόγοι της Morgan Stanley, Hans Redeker & Vitali Meschoulam, τονίζοντας πως το ευρώ πρέπει να υποχωρήσει στο 1,19 έναντι του δολαρίου έτσι ώστε η Ιταλία να είναι σε θέση να ανακάμψει.
Η Ιταλία έχει την τρίτη μεγαλύτερη αγορά κρατικών ομολόγων σε παγκόσμιο επίπεδο και με το 35% των κρατικών της ομολόγων να κατέχονται εκτός των συνόρων της χώρας, οι προοπτικές για τα κρατικά ομόλογα της Ιταλίας θα είναι σημαντικό για τη σταθερότητα των διεθνών χαρτοφυλακίων, όπως σημειώνει η MS.
Η ουσία είναι, όπως προσθέτει, πως η Ιταλία είναι πολύ μεγάλη για να την αγνοήσει κανείς και εάν η πολιτική κατάσταση της χώρας επιδεινωθεί σημαντικά, αυτό θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις πέρα από την ευρωζώνη.
Ωστόσο, το μήνυμα που παρέχεται από το ιταλικό εκλογικό σώμα είναι επίσης μια κραυγή για οικονομική ανάπτυξη, ειδικά από τη νεότερη γενιά. Η ΕΚΤ οφείλει να την ακούσει. Η περιφέρεια του ευρώ και ιδιαίτερα στην Ιταλία, αντιμετωπίζει μια υπερτιμημένη συναλλαγματική ισοτιμία. Οι ασθενείς οικονομικές προοπτικές τρέφουν τον λαϊκισμό, και με σχεδόν μηδενικές πλέον δημοσιονομικές επιλογές, η ονομαστική υποτίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας θα μπορούσε να είναι ο καταλύτης για την ανάπτυξη που η περιφέρεια της ευρωζώνης χρειάζεται απεγνωσμένα.
Σύμφωνα μ ετην Morgan Stanley, η δίκαιη για την Ιταλία ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου, υπολογίζεται στο 1,19. Μια κίνηση κάτω αυτό το επίπεδο θα μπορούσε να αυξήσει τα έσοδα από εξαγωγές, να ενισχύσει τα εισοδήματα και την απασχόληση και, συνεπώς, να δείξει το φως στο τέλος του τούνελ, καταλήγει ο οίκος. Με αφορμή την είδηση πως ο Ιταλός πρόεδρος Giorgio Napolitano εξετάζει τον διορισμό κυβέρνησης τεχνοκρατών ως λύση στο πολιτικό αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η Ιταλία μετά τις εκλογές του προηγούμενου μήνα, η Goldman Sachs δίνει τις δικές της εκτιμήσεις, τα σενάρια και τις πιθανές αντιδράσεις της αγοράς γύρω από το πολιτικό σκηνικό της χώρας. Η Goldman Sachs περιγράφει λοιπόν, τρία βασικά σενάρια μέσω των οποίων η Ιταλία θα μπορούσε να βγει από αυτό το πολιτικό αδιέξοδο. Περιγράφει επίσης την αναμενόμενη αντίδραση της αγοράς για κάθε ένα από αυτά τα σενάρια. 1. Μια θεσμική κυβέρνηση υποστηρίζεται από μια μεγάλη πλειοψηφία: (βασικό σενάριο) Χαρακτηριστικά: η εστίαση της κυβέρνησης θα είναι κυρίως στις θεσμικές μεταρρυθμίσεις, ορισμένες από τις οποίες επιχειρείθηκαν στη θητεία του Monti, αλλά δεν είδαν ποτέ το φως. Από αυτή την άποψη, η ψήφος διαμαρτυρίας που δοθηκε υπέρ του Grillo θα βρεί μια φωνή και θα δεί μερικά από τα αιτήματά της να υλοποιούνται. Νέες εκλογές θα μπορούσαν να λάβουν χώρα τον Ιούνιο του 2014, ώστε να συμπέσουν με τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αυτή η κυβέρνηση θα μπορούσε να διευθύνεται από τον Bersani ή, πιο πιθανό, από ένα άτομο με υψηλό δικομματικό προφίλ. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν δείξει ότι η σημερινή υπουργός Εσωτερικών, Μaria Cancellieri, θα μπορούσε να είναι υποψήφια για το ρόλο αυτό, αλλά και άλλα ονόματα έχουν κυκλοφορήσει (όπως ο Saccomanni από την Τράπεζα της Ιταλίας και ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ, Padoan). Αντίδραση της αγοράς: Συγκρατημένα αισιόδοξη, καθώς ο κίνδυνος αστάθειας αφαιρείται. Το 10-ετές ιταλικό ομόλογο θα διαπραγματεύεται 275-300 μ.β πάνω από το γερμανικό, όπου περίπου βρισκόταν ακριβώς πριν από τις εκλογές. Υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω σύσφιξη (η «εύλογης αξία» είναι στις 200 μ.β), αλλά αυτό θα εξαρτηθεί κυρίως από τις προοπτικές για την ανάπτυξη. Από αυτή την άποψη, η κεφαλαιακή θέση των ιταλικών τραπεζών παραμένει βασική ανησυχία.
2. Κυβέρνηση μειοψηφίας του Δημοκρατικού Κόμματος και του κόμματος της ριζοσπαστικής Αριστεράς, με την «εξωτερική βοήθεια» από τον Γκρίλο και πιθανότατα τη λίστα Monti. (Λιγότερο πιθανό από ό, τι το σενάριο 1) Χαρακτηριστικά: Μία κυβέρνηση μειοψηφίας υπό την ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος PD,του κόμματος SEL της ριζοσπαστικής Αριστεράς, και του κόμματος του Γκρίλο 5SM, θα αποτελέσει μια πιο διακριτή στροφή προς τα αριστερά για την Ιταλία. Παρά το γεγονός ότι η GS δεν προβλέπει την απόρριψη του πλαισίου της «δημοσιονομικής προσαρμογής», είναι σχετικά λογικό να υποθέσει κανείς ότι η αντίσταση στην περισσότερη λιτότητα θα γίνει πιο εμφανής και φωνητικά. Βεβαίως, η υποστήριξη της λίστας Monti, η οποία θα ήταν αναγκαία αν το 5SM προσφέρει μόνο μερική υποστήριξη για τη συμφωνία αυτή, θα μπορούσε να μετριάσει τις παλινωδίες σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις.
Αντίδραση της αγοράς: Διαφωνία με τη Γερμανία σχετικά με το δημοσιονομικό / νομισματικό μείγμα μπορεί να είναι πιο πιθανή από ό, τι στο πλαίσιο του σενάριο της θεσμικής κυβέρνησης. Ενώ στο τελευταίο, τα βέτο δεν θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια σημαντική αντιστροφή των μεταρρυθμίσεων που έχουν αναληφθεί από την κυβέρνηση Monti, η υπόθεση αυτή θα ήταν πιθανό να τεθεί σε δοκιμασία κάτω από μία μεγάλη και ενδεχομένως διασπανσμένη συμμαχία των αριστερών δυνάμεων. Η μεταβλητότητα θα μπορούσε να διαρκέσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και τα ιταλικά spreads θα βρεθούν υπό πίεση, τουλάχιστον έως ότου οι επενδυτές συλλέξουν περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με την οικονομική πολιτική.
3. Μια επανάληψη των γενικών εκλογών. (Λιγότερο πιθανό σενάριο) Χαρακτηριστικά: Ο Πρόεδρος Napolitano δεν μπορεί να διαλύσει το Κοινοβούλιο, καθώς έχει φτάσει στο τέλος της θητείας του. Για να επιταχυνθεί η μετάβαση, ο κ. Napolitano θα μπορούσε να παραιτηθεί και το νέο Κοινοβούλιο θα εκλέξει το διάδοχό του μέχρι το τέλος του Μαρτίου. Γενικές εκλογές θα μπορούσαν στη συνέχεια να λάβουν χώρα περί τα μέσα Μαΐου το νωρίτερο. Αντίδραση της αγοράς: Εάν κληθούν νέες εκλογές, η GS αναμένει τη συνέχιση του τρέχοντος υψηλού επιπέδου της πολιτικής αβεβαιότητας μέχρι το καλοκαίρι, και τη νέα δημοσιονομική περίοδο. Αυτό θα μπορούσε να είναι αρνητικό τόσο για την ιταλική οικονομία όσο και για χρηματοοικονομικά assets, αυξάντοντας την πιθανότητα ότι η προσωρινή κυβέρνηση μπορεί να χρειαστεί να υποβάλουν αίτηση για χρηματοδοτική στήριξη από την ευρωζώνη υπό το πλαίσιο του προγράμματος OMT της ΕΚΤ. Τα ιταλικά spreads σε ένα τέτοιο σεναρίο θα εκτιναχθούν στα επίπεδα του Νοεμβρίου του 2011 (πάνω από 550μβ έναντι των 10ετων γερμανικών).
Ελευθερία Κούρταλη
ekourt@kerdos.gr