Σε υποβάθμιση, όπως αναμενόταν, της πιστολητπικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας, σε επίπεδα junk, όπως όλοι οι άλλοι οίκοι αξιολόγησης προχώρησε και η Fitch. Σχολιάζοντας την απόφασή του το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνει ότι δεν έλαβε υπόψη του την πρόοδο στη δημοσιονομική προσαρμογή και στο πεδίο των διαρθρωτικών αλλαγών τα οποία μόλις πρόσφατα αξιολογήθηκαν θετικά από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ, όπως, επίσης, ότι η κίνηση αυτή επιβεβαιώνει ότι θα πρέπει να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο για τους οίκους σε ευρωπαϊκό επίπεδο.Σημειώνεται, ωστόσο, ότι στην ουσία αυτή η υποβάθμιση δεν σημαίνει κάτι χειρότερο για τη χώρα διότι ήδη η ΕΚΤ δεν ζητά εχέγγυα διαβάθμισης για τη χορήγηση ρευστότητας αλλά ενεχυριάζει κρατικούς τίτλους με κάποιο haircut, το οποίο. ωστόσο, θα αυξηθεί ελαφρά τώρα, καθώς ως σημείο αναφοράς για το ενέχυρο λαμβάνει πάντοτε την καλύτερη αξιολόγηση για τη χώρα.
Ο οίκος μας υποβαθμίζει στην κλίμακα ΒΒ+ από ΒΒΒ- προηγουμένως, και όχι κατά δύο ή τρεις βαθμίδες που ανέμενε η αγορά, ενώ η S&P είχε ήδη παρόμοια διαβάθμιση και η Moody's Ba1.
Εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους προχώρησε στην υποβάθμιση, παρά την αποκλιμάκωση που σημειώνεται στην αγορά ομολόγων και την αναμενόμενη επιμήκυνση του χρέους, ο οίκος επισημαίνει ότι ο ισχυρός περιορισμός του ελληνικού δημοσίου χρέους καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτη τη φερεγγυότητα της χώρας σε περίπτωση κραδασμών. Επίσης, σημειώνει ότι η φοροδιαφυγή παραμένει και επηρεάζει ιδιαίτερα τα δημόσια έσοδα.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε, αμέσως, το υπουργείο Οικονομικών απαντά στον οίκο ότι «η πρόοδος στη δημοσιονομική προσαρμογή και στο πεδίο των διαρθρωτικών αλλαγών που μαζί προσδιορίζουν τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του Ελληνικού δημοσίου χρέους έχουν μόλις πρόσφατα αξιολογηθεί θετικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στο πλαίσιο της εκταμίευσης του δανειακού προγράμματος των 110 δισ. ευρώ.
Με βάση αυτή την αξιολόγηση η σημερινή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο Fitch κατά μία βαθμίδα (ΒΒΒ-σε ΒΒ+) με αρνητικές προοπτικές υπογραμμίζει για άλλη μια φορά την ανάγκη ενός νέου πλαισίου για τους οίκους αξιολόγησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η σημερινή απόφαση της Fitch έρχεται ως αποτέλεσμα μιας διαδικασίας ένστασης την οποία υπέβαλε η χώρα στην πρόθεση του οίκου αξιολόγησης για μεγαλύτερη υποβάθμιση.
Στην ανακοίνωση της υποβάθμισης η Fitch αναγνωρίζει ότι η δημοσιονομική επίδοση της χώρας έχει ξεπεράσει τις προσδοκίες, σημειώνει την πρωτοφανή δημοσιονομική προσαρμογή που πέτυχε η χώρα μας το 2010 - 6 μονάδες του ΑΕΠ παρά την ύφεση - όπως επίσης και την αποφασιστικότητα της Κυβέρνησης στη συνέχιση του προγράμματος των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Η ανακοίνωση βασίζει την απόφαση του οίκου σε αμφιβολίες για την μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους και πρόσβασης στις αγορές, στην αβεβαιότητα για τους ρυθμούς ανάπτυξης το 2011 καθώς και στην «έλλειψη σαφήνειας» για τη στήριξη της Ελλάδας από τους Ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στο μέλλον.
Η συνέπεια της πορείας του δημοσιονομικού προγράμματος της χώρας, οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη υλοποιηθεί αλλά και αυτές που έχουν δρομολογηθεί και η επικείμενη επιμήκυνση της αποπληρωμής των 110 δισ. ευρώ είναι όλα στοιχεία που αναδεικνύουν ότι η απόφαση υποβάθμισης δεν μπορεί να αιτιολογηθεί από τα αντικειμενικά πραγματικά δεδομένα για την Ελλάδα.
Ταυτόχρονα, με την απόφαση αυτή αναδεικνύεται η ανάγκη να παρθούν σύντομα οι αναγκαίες αποφάσεις για την ολοκλήρωση της συγκροτημένης Ευρωπαϊκής απάντησης στην κρίση.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πώς η ανακοίνωση της Fitch τονίζει ότι υψηλότερη από την αναμενόμενη ανάπτυξη μαζί με την αποτελεσματική εφαρμογή του προγράμματος οικονομικής πολιτικής μπορεί να επιφέρει αναθεώρηση της πιστοληπτικής προοπτικής από αρνητική σε σταθερή και θα έχει θετική επίδραση στην πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας».