Όπως επισημαίνεται, οι εξελίξεις και η επίσπευση των συνομιλιών γύρω από την επανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών είναι θετικό σε ότι αφορά το πιστωτικό μέτωπο των τραπεζών, αν και ένα τέτοιο βήμα θα έφερνε μία προσωρινή μόνο διακοπή των ανησυχιών.
Η κρίση έχει πάρει την μορφή μίας συστημικής κρατικής και τραπεζικής κρίσης και ωθεί τις κυβερνήσεις της Ευρώπης προς την ενίσχυση της αμοιβαίας στήριξης. Αυτό είναι κρισιμότατο στο να μπορέσει να μπει ένα φρένο στην διόγκωση των ανησυχιών για το κρατικό χρέος, που είναι και ο παράγοντας-κλειδί που εντείνει τις ανησυχίες για τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Η Moody’s τονίζει πως αυτά που διακυβεύονται σήμερα στην ευρωζώνη και όχι μόνο είναι πολλά, και η έκβαση αβέβαια. Για να είναι επιτυχημένη η επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δεν θα πρέπει να εκληφθεί από τις αγορές ως ένα «zero-sum game» ( παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος, δηλαδή κάποιος κερδίζει και κάποιος χάνει), με τις κυβερνήσεις να ενισχύουν τις τράπεζες παρέχοντας κεφάλαια, αλλά εις βάρος της δικής τους χρηματοοικονομικής ισχύς.
Κάτι τέτοιο δεν θα βοηθούσε τις τράπεζες καθώς η πιστωτική τους δύναμη είναι πολυ στενά συνδεδεμένη με τις κυβερνήσεις, εν μέρει λόγω του μεγάλου αριθμού κρατικών ομολόγων που κατέχουν...
Οι αναλυτές του οίκου υπογραμμίζουν πως η επανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών θα είναι ένα πολύ πιο δύσκολο εγχείρημα από αυτό που έκαναν οι ΗΠΑ για τις αμερικάνικες τράπεζές. Η όλη πρόκληση γίνεται ακόμη μεγαλύτερη ακριβώς επειδή οι τράπεζες της ευρωζώνης βρίσκονται σήμερα αντιμέτωπες με μία βαθιά κρίση χρέους των κρατών, ενώ οι ανησυχίες στις ΗΠΑ το 2009 είχαν να κάνουν κυρίως με την τοξική έκθεση στην αγορά ακινήτων και την ευρύτερη οικονομία.
Σύμφωνα με τον οίκο, οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αρχές της ΕΕ είναι τρείς, οι εξής:
Α) Mία συντονισμένη απόφαση μεταξύ των συμμετεχόντων και των κεφαλαιακών απαιτήσεων. Στις ΗΠΑ η Fed διεξήγαγε τα stress tests και όρισε τις κεφαλαιακές ανάγκες. Στην Ευρώπη, η EBA θα κάνει τα stress tests με την συμβολή εθνικών supervisors, έτσι ώστε να καθοριστεί η λίστα των τραπεζών που θα χρειαστούν περαιτέρω κεφάλαια μαζί με το ποσό της επανακεφαλαιοποίησης. Όμως το σχέδιο της ΕΕ πρέπει να υποστηριχθεί από πολλές κυβερνήσεις, κάνοντας το όλο εγχείρημα πολύ πιο δύσκολο από αυτό των ΗΠΑ.
Β) Μία προσωρινή σημαντική αύξηση των κεφαλαιακών απαιτήσεων, η οποία ιδανικά θα αντληθεί από ιδιώτες επενδυτές Στις ΗΠΑ η αρμόδια αρχή αύξησε προσωρινά τα κεφαλαιακά
standards κατά 75 περίπου δισ. δολάρια τα οποία μοιράστηκαν σε 10 τράπεζες. Το σχέδιο της ΕΕ επίσης περιλαμβάνει μία σημαντική αύξηση των κεφαλαιακών απαιτήσεων όμως το βάθος της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη δυσκολεύει πολύ τα πράγματα και τελικά μάλλον οι κυβερνήσεις θα είναι αυτές που θα παρέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών. Επίσης, όσο επιμένουν η χαμηλή ανάπτυξη και η κρίση, είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει μία βελτίωση διαρκείας στις αγορές που θα επιτρέψει στις τράπεζες να αποπληρώσουν αυτά τα κρατικά κεφάλαια.
Γ) Επικέντρωση στις συστημικά σημαντικές τράπεζες. Ο στόχος, τόσο των αμερικάνικων αρχών όσο και αυτός της ΕΕ είναι οι συστημικά σημαντικές τράπεζες. Δεδομένης όμως της σημαντικότητας των τραπεζών στην χρηματοδότηση της οικονομίας της ΕΕ, πολλά περισσότερα ιδρύματα αναμένεται να έχουν τελικά συστημική σημασία, από τα μόνο 19 αμερικάνικα που συμμετείχαν στο αντίστοιχο πρόγραμμα των ΗΠΑ. Και η χρηματοπιστωτική κρίση στην Ευρώπη έχει αποδείξει το πώς η αποτυχία ακόμη και των μικρότερων ιδρυμάτων μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο στην αγορά και την οικονομία. ‘Ετσι, η επικέντωση στις συστημικά σημαντικότερες τράπαζες, θα περιορίσει πολύ την αποτελεσματικότητα του όλου σχεδίου.
Όπως καταλήγουν οι αναλυτές του οίκου, τα κράτη της ευρωζώνης θα πρέπει τελικά να επιλέξουν μεταξύ της ενίσχυσης του επιπέδου αμοιβαίας στήριξης και της αποδοχής περαιτέρω χρεοκοπιών.
Ελευθερία Κούρταλη
ekourt@kerdos.gr