Ο συντάκτης των εργαστηρίων συστηματικών συναλλαγών έχει θέσει ως στόχο τη διερεύνηση στησιμάτων για τη δυνατότητά τους να είναι κερδοφόρα σε μακροπρόθεσμη βάση. Το τρίτο μέρος της σειράς των άρθρων θα ασχοληθεί με τη συναλλαγή του αποκαλούμενου επιπέδου Fibonacci*. Στη δεκαετή δοκιμαστική περίοδο, ένα τέτοιο σύστημα πάνω σε γερμανικές μετοχές έχει πετύχει ετήσιες αποδόσεις της τάξης του 13-59%.
Το στήσιμο
Αυτό το στήσιμο Fibonacci θα πρέπει να παράξει ένα σήμα αγοράς με την επίτευξη ενός ορισμένου επιπέδου προσωρινής επιβεβαίωσης Fibonacci. Η βασική ιδέα είναι ότι ένα υψηλό σημείο αντιστροφής στο παρελθόν και, πριν από αυτό, ένα χαμηλό σημείο αντιστροφής κατά την εκτέλεση, συνιστούν ένα ποσοστό που κυμαίνεται από μηδέν (χαμηλό σημείο αντιστροφής) έως 100% (υψηλό σημείο αντιστροφής). Εάν η τιμή διορθωθεί ξεκινώντας από το υψηλό σημείο αντιστροφής, για παράδειγμα, στο 78,%, θα επιτευχθεί προσωρινή επιβεβαίωση 78,6%. Το διάγραμμα 1 δίνει ένα παράδειγμα. Το υψηλό σημείο αντιστροφής είναι τα 3,47 ευρώ, το χαμηλό σημείο καμπής είναι τα 3,10 ευρώ. Άρα, το εύρος τιμών είναι μεταξύ 3,47 και 3,10 = 0,37 ευρώ. Η προσωρινή επιβεβαίωση του 78,6% είναι τότε περίπου ίση με 3,47-0,786 x 0,37 = 3,18 ευρώ. Για να γίνει χρήσιμος αναδρομικός έλεγχος του συστήματος χρειαζόμαστε έναν δείκτη που υποδεικνύει για κάθε στήλη πού βρίσκεται το αντίστοιχο επίπεδο προσωρινής επιβεβαίωσης. Γι’ αυτό, πρέπει να γνωρίζουμε σε κάθε στήλη το εύρος υψηλού-χαμηλού, που προέρχεται δηλαδή από τα προγενέστερα σημεία καμπής. Εδώ υπάρχει μια δυσκολία.
Χρειαζόμαστε έναν δείκτη σημείου καμπής
Καθώς θέλουμε να εκτελούμε συναλλαγές αγοράς, χρησιμοποιούμε τις πιο πρόσφατες καμπές υψηλού σημείου και χαμηλού σημείου. Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να μη λαμβάνονται υπόψη μια διόρθωση μετά από το υψηλό και η διαμόρφωση ενός νέου χαμηλού για το εύρος υψηλού-χαμηλού, αλλά μόνο όταν έχει εκ νέου διαμορφωθεί ένα νέο υψηλό. Πολλοί δημοφιλείς δείκτες δεν είναι κατάλληλοι για αυτό. Επομένως, ήταν απαραίτητο να αναπτυχθεί ένας δείκτης που θα ικανοποιούσε τις απαιτήσεις μας. Αυτός ο δείκτης θα πρέπει να είναι σε θέση να φιλτράρει το «θόρυβο» (δηλαδή, λιγότερες τυχαίες διακυμάνσεις) – όσον αφορά τον χρόνο (άξονας χ) αλλά και την τιμή (άξονας ψ). Σε συμφωνία με τα άρθρα αυτης της σειράς, ο αντίστοιχος δείκτης ονομάστηκε «STL corridor». Μπορείτε να βρείτε τον κωδικό, μαζί με τις επεξηγήσεις, στο φόρουμ στη διεύθυνση www.traders-mag.com. (στην γερμανική γλώσσα). Εάν η τιμή πέσει κάτω από ένα επίπεδο προσωρινής επιβεβαίωσης Fibonacci, ενεργοποιείται το σήμα εισόδου. Ως πληροφορίες της πορείας χρησιμοποιήθηκαν εναλλακτικά η χαμηλότερη τιμή και η τιμή κλεισίματος της αντίστοιχης στήλης (κερί). Το σήμα ισχύει μόνο εάν η αντίστοιχη μετοχή έχει επαρκή ισχύ τάσης. Η ισχύς της τάσης μετριέται με τον δείκτη ADX (average directional movement index)*, που πρέπει να είναι πάνω από ένα ορισμένο όριο. Αν επιτευχθεί αυτό το σήμα, η είσοδος πραγματοποιείται την επόμενη ημέρα. Η εντολή με όρια θα βρίσκεται στο επίπεδο προσωρινής επιβεβαίωσης του σήματος εισόδου ή σε ένα άλλο επίπεδο Fibonacci. Εάν η εντολή με όριο δεν εκτελεστεί την επόμενη μέρα, θα διαγραφεί και πάλι. Καθώς ο ADX δείχνει μόνο την ισχύ μιας τάσης αλλά όχι την κατεύθυνσή της, καθορίζουμε την κατεύθυνση της τάσης με μια απλή σύγκριση της τιμής κλεισίματος με τον κινητό μέσο όρο* (SMA, Simple Moving Average) και επιβεβαιώνουμε αν έχει αυξηθεί κατά τις τελευταίες 20 ημέρες. Έτσι, έχουμε ανοδική τάση, εάν η τιμή κλεισίματος είναι πάνω από τον SMA και ο SMA είναι πάνω από τον SMA πριν από 20 ημέρες. Αντιστοίχως, υπάρχει μια πτωτική τάση, εάν η τιμή κλεισίματος είναι κάτω από τον SMA και ο SMA είναι κάτω από τον SMA πριν από 20 ημέρες.
Ωστόσο, δεν χρησιμοποιούμε αυτές τις πληροφορίες για την τάση ως επιπλέον φίλτρο. Τα φίλτρα έχουν το μειονέκτημα να μειώνουν αριθμητικά τα πιθανά σήματα. Δεν συμβάλλουν στην στατιστική σημασία της ενημερωτικής αξίας του συστήματος εάν περιορίσουμε το στήσιμό μας εδώ μόνο σε ανοδικές τάσεις – διότι υπάρχουν διορθώσεις και μετακινήσεις και σε πτωτικές τάσεις. Αντ’ αυτού, χρησιμοποιούμε τις πληροφορίες για την τάση για παραμετροποίηση. Με άλλα λόγια, χρησιμοποιούμε σήματα και σε καθοδικές φάσεις για είσοδο με αγορά, μόνο με ένα άλλο επίπεδο προσωρινής επιβεβαίωσης ή με όριο εισόδου. Αν επιτευχθεί το όριο μας, ακολουθεί μια ενεργή έξοδος είτε σε ένα στοχευόμενο κέρδος (στοχευόμενη τιμή) είτε βάσει χρόνου μετά από έναν ορισμένο αριθμό ημερών εκτέλεσης συναλλαγών. Επιπροσθέτως, θα οριστεί μία εντολή stop loss. Το στοχευόμενο κέρδος και το stop loss θα βρίσκονται σε επίπεδα Fibonacci. Όπως και με την είσοδο, πραγματοποιούμε επίσης παραμετροποίηση της εξόδου, ανάλογα με μια ανοδική ή καθοδική τάση. Το διάγραμμα 1 παρουσιάζει ένα παράδειγμα συναλλαγής. Μετά από μια προσωρινή επιβεβαίωση στο επίπεδο του 78,6%, ακολούθησε μια περιορισμένη είσοδος (πράσινο βέλος) στο επίπεδο του 138,%. Σε αυτό το παράδειγμα, η στοχευόμενη τιμή επιτεύχθηκε την πέμπτη ημέρα στο επίπεδο του 123,6% (κόκκινο βέλος). Σε αυτό το άρθρο θα μάθετε περισσότερα σχετικά με το ποιες συγκεκριμένες παραμετροποιήσεις είναι επιτυχείς. Δηλαδή, σε ποια επίπεδα Fibonacci είχε επιτυχία η είσοδος ή η έξοδος, πώς καθορίζονται τα σημεία καμπής και ούτω καθεξής.
Πλαίσιο ανάλυσης
Ψάχνουμε για τις κερδοφόρες παραμέτρους ενός επιτυχημένου συστήματος με τους ακόλουθους γενικούς όρους:
• Περίοδος αναδρομικού ελέγχου: όπως και σε προηγούμενες ενότητες του εργαστηρίου συστηματικών συναλλαγών δοκιμάζουμε εκ νέου τη στρατηγική μας για μια περίοδο δέκα ετών, δηλαδή για τα έτη 2006 έως 2015. Αναδρομικός έλεγχος σημαίνει ότι χρησιμοποιώντας τα ποσοστά του ιστορικού για αυτά τα χρόνια προσομοιώνεται το αποτέλεσμα του στησίματος εάν πραγματοποιήθηκε συναλλαγή με τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις του συστήματος κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας.
• Χαρτοφυλάκιο: Για την ανάλυσή μας χρησιμοποιούμε τις μετοχές που συμπεριλαμβάνονται σε DAX, MDAX και TecDAX. Από τις συνολικά 110 αξίες διιαχωρίζουμε όσες δεν έχουν ιστορικό τιμών καθ’ όλη την περίοδο του αναδρομικού ελέγχου, ώστε να μην προκύψουν στρεβλώσεις. Εξακολουθούν να παραμένουν 83 μετοχές.
• Χρονοδιάγραμμα: Χρησιμοποιούμε το ημερήσιο διάγραμμα.
• Δεδομένα πορείας: Μπορεί να χρησιμοποιούνται ελεύθερα διαθέσιμες ημερήσιες πορείες με τις λεπτομέρειες του ανοίγματος, του υψηλού, του χαμηλού και του κλεισίματος. Το Χρηματιστήριο για αυτές τις πορείες είναι το Xetra. Οι τιμές προσαρμόζονται για εταιρικές πράξεις (split, μερίσματα).
• Αμοιβές: 0,1 τοις εκατό αντίστοιχα από την τιμή αγοράς και πώλησης.
• Διαφορά τιμής: Επίσης 0,1 τοις εκατό κατά την αγορά και την πώληση. Καθώς ανοίγουμε θέσεις με όριο, δεν είναι υποχρεωτικό να λαμβάνουμε υπόψη τη διαφορά τιμής.
Ρύθμιση παραμέτρων
Για κάθε παράμετρο του στησίματος, καθορίζουμε πρώτα τα εύρη των τιμών σύμφωνα με τα οποία θα αναζητήσουμε ένα κερδοφόρο σύστημα.
Μέγεθος θέσης: Προκειμένου να μην έχουμε ένα πολύ μεγάλο ρίσκο για τη μεμονωμένη θέση, διανέμουμε ομοιόμορφα το κεφάλαιό μας σε τουλάχιστον επτά θέσεις. Έτσι, σε κάθε επιμέρους θέση υπάρχει μέγιστο τμήμα του κεφαλαίου ίσο με 15 τοις εκατό. Εάν ο αριθμός των θέσεων γίνει πολύ μεγάλος θα αυξηθεί και η προσπάθεια για τον καθορισμό και τη διαχείριση των θέσεων. Ξεκινάμε με ένα μέγιστο αριθμό θέσεων ίσο με 15 – που αντιστοιχεί στο επτά τοις εκατό του αντίστοιχου κεφαλαίου.
Σήμα εισόδου:
α) το σήμα εισόδου δημιουργείται όταν η χαμηλότερη τιμή ή η τιμή κλεισίματος πέσουν κάτω από ένα επίπεδο προσωρινής επιβεβαίωσης Fibonacci. Τα επίπεδα προσωρινής επιβεβαίωσης Fibonacci που λαμβάνονται υπόψη είναι 38.2%, 50%, 61,8%, 76,4%, 78,6%, 100% και 123.6%. Για να προσδιορίσουμε τα σημεία καμπής του STL corridor χρησιμοποιούμε ένα, δύο ή τρία κεριά και ορίζουμε τα ATR με 0, 0,5, 1, 1,5 και 2. Ως μήκος περιόδου του υπολογισμού του ATR χρησιμοποιούμε 10, 20, 30, 40, 50 και 60 περιόδους.
β) Το επίπεδο προσωρινής επιβεβαίωσης καθορίζεται εντός των δεδηλωμένων αξιών ανάλογα με μια ανοδική ή καθοδική τάση. Υποθέτουμε μια ανοδική τάση, εάν η τιμή κλεισίματος σε κλάσματα του δέκα είναι υψηλότερη από 100 έως 200 περιόδους υπολογισμένου SMA και έτσι ο υπολογισμένος SMA είναι υψηλότερος σε σχέση με 20 ημέρες πριν. Μια πτωτική τάση παρουσιάζεται όταν η τιμή κλεισίματος είναι κάτω από τον SMA και ο ίδιος ο SMA είναι χαμηλότερος από ό,τι 20 ημέρες πριν. Εάν δεν υπάρχει ούτε ανοδική, ούτε πτωτική τάση, αυτή η αξία δεν συναλλάσσεται.
Φίλτρο σήματος: Δεδομένου ότι σε μια πλάγια μετακίνηση δεν αναμένουμε επιτυχία με τα στησίματα Fibonacci, θέλουμε να πραγματοποιήσουμε είσοδο μόνο σε ορισμένη ισχύ της τάσης. Η ισχύς της τάσης καθορίζεται μέσω του δείκτη ADX για ένα διάστημα περιόδου σε κλάσματα μεταξύ του 10 και 60. Υποθέτουμε μια αρκετά ισχυρή τάση, όταν ο υπολογισμένος ADX είναι εναλλακτικά πάνω από 0, 10, 20 ή 30.
Κατάταξη: Ο δείκτης κατάταξης δείχνει σε ποια σειρά κατάταξης θα πρέπει τα σήματα να οδηγούν σε εντολές αγοράς. Αυτό είναι σημαντικό σε περίπτωση που λάβουμε περισσότερα σήματα, διαθέσιμα ως δωρεάν κεφάλαιο. Όπως και στις προηγούμενες εκδόσεις, ως δείκτη κατάταξης θέλουμε εναλλακτικά να χρησιμοποιήσουμε το δείκτη σχετικής ισχύος RSI*, τον average directional movement index (ADX), τον Commodity Channel Index (CCI), τον Normalized Average True Range (NATR), την τυπική απόκλιση, την απόδοση, την αναλογία Sharpe*, τη μεταβλητότητα και την απόσταση από το μέσο. Ο δείκτης κατάταξης θα υπολογίζεται για το ίδιο μήκος περιόδου με τους ATR* και ADX.
Είσοδος: Για των υπολογισμό των ορίων αγοράς, χρησιμοποιείται επίσης ένα επίπεδο προσωρινής επιβεβαίωσης Fibonacci. Αυτό μπορεί να είναι πανομοιότυπο με το επίπεδο του αρχικού σήματος, αλλά μπορεί να είναι και χαμηλότερο. Μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο να καθορίσουμε το όριο πιο ψηλά. Η εντολή με όρια είναι έγκυρη για μία μόνο ημέρα και θα διαγραφεί εάν δεν εκτελεστεί. Αυτό το όριο ενδέχεται να ποικίλει ανάλογα με μια ανοδική ή καθοδική τάση. Τα επίπεδα προσωρινής επιβεβαίωσης Fibonacci που λαμβάνονται υπόψη είναι 21,4%, 23,6%, 38.2%, 50%, 61.8%, 76,4%, 78,6%, 100%, 123.6%, 127,2%, 138.2%, 150% και 161.8%.
Έξοδος: Σε αυτό το στήσιμο, η έξοδος πραγματοποιείται όταν επιτευχθεί είτε το stop-loss, είτε ο στόχος, και μετά από έναν ορισμένο αριθμό ημερών εκτέλεσης συναλλαγών.
Stop Loss: Περιλαμβάνει την ακόλουθη εφαρμογή επιπέδου προσωρινής επιβεβαίωσης, και το κάθε ένα διακρίνεται από ανοδική και καθοδική τάση: 50%, 61,8%, 76,4%, 78,6%, 100%, 123.6%, 127,2%, 138.2%, 150%, 161.8%, 176,4%, 200%, 261.8% και 423.6%. Κατά την περίοδο εκμετάλλευσης της θέσης, το stop-loss δεν προσαρμόζεται.
Στοχευόμενο κέρδος (Στόχος): Παρόμοια με το stop loss, εδώ χρησιμοποιούμε το επίπεδο Fibonacci ξεχωριστά για ανοδικές και καθοδικές τάσεις. Ωστόσο, τα ποσοστά αναφέρονται στην περιοχή μεταξύ του τελευταίου σημείου υψηλής καμπής και του σημείου χαμηλής καμπής. Για την στοχευόμενη τιμή, το όριο εισόδου αντιπροσωπεύει το σημείο μηδέν. Παράδειγμα: υψηλό στα 100, χαμηλό στα 80. Η είσοδος στο επίπεδο προσωρινής επιβεβαίωσης 50% είναι στα 90. Εάν θέλουμε να θέσουμε την στοχευόμενη τιμή στο 150%, αυτό δίνει 120 (είσοδος 90 + 150 τοις εκατό της διαφοράς μεταξύ του 100 και 80).
Έξοδος βάσει χρόνου: αν η αγορά μετακινηθεί πλαγίως – δεν επιτυγχάνεται ούτε το stop-loss, ούτε η στοχευόμενη τιμή – θα πρέπει σταδιακά να εξέλθουμε από τη θέση, ώστε το κεφάλαιο να απελευθερωθεί για άλλες κερδοφόρες θέσεις. Ο αριθμός των ημερών κυμαίνεται μεταξύ μίας και δέκα, ώστε να προκύπτει μια μέγιστη περίοδος εκμετάλλευσης δύο εβδομάδων. Διακρίνουμε και πάλι μεταξύ ανοδικής και καθοδικής τάσης.
Αποτελέσματα αξιολόγησης
Προκειμένου να βρούμε και να υπολογίσουμε τις κερδοφόρες παραλλαγές παραμέτρων που προκύπτουν από την γενική αναπαράσταση, μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, χρησιμοποιούμε και πάλι μια μέθοδο βελτιστοποίησης από την τεχνητή νοημοσύνη με τη βοήθεια υπολογιστή που ονομάζεται PBIL αλγόριθμος (Population Based Incremental Learning). Η μέθοδος αυτή περιγράφει τους πιθανούς συνδυασμούς δείκτη/παραμέτρων για ένα διάνυσμα πιθανοτήτων («βάσει πληθυσμού») που μαθαίνει από κάθε πέρασμα αναδρομικού ελέγχου («Incremental Learning»). Στην αρχή της διαδικασίας, όλοι οι συνδυασμοί είναι εξίσου πιθανοί. Η πιθανότητα επιτυχούς παραμέτρου αυξάνεται σε κάθε πέρασμα. Κατά την εφαρμογή της μεθόδου βελτιστοποίησης, αναζητάμε ένα όσο το δυνατόν σταθερό σύστημα. Η σύντομη περιγραφή στρατηγικής δείχνει λεπτομερώς την παραμετροποίηση του στησίματος που περιγράφεται λεπτομερώς παρακάτω. Διανείμετε το κεφάλαιό σας ομοιόμορφα σε επτά θέσεις. Με ένα κεφάλαιο 140.000 ευρώ, για μια θέση αγοράζετε μετοχές αξίας 20.000 ευρώ. Εάν προκύψει μετοχή με την χαμηλότερη τιμή κάτω από το 78,6% του επιπέδου προσωρινής επιβεβαίωσης, αυτό είναι το σήμα σας για το επίπεδο εισόδου.
Τα σημεία καμπής για τον προσδιορισμό της προσωρινής επιβεβαίωσης μπορούν να υπολογιστούν με τον STL-corridor για δύο στήλες και 1,5 φορά τον ATR για 40 περιόδους. Πραγματοποιείται είσοδος μόνο όταν ο ADX είναι για 40 περιόδους πάνω από δέκα. Επιπλέον, μια ανοδική ή μια καθοδική τάση δεν πρέπει, επομένως, να αποτελεί πλάγια μετακίνηση. Υπάρχει ανοδική τάση όταν η τιμή κλεισίματος του SMA (140) και ο SMA (140) είναι υψηλότερα από ό,τι 20 ημέρες πριν. Αναλόγως, προκύπτει πτωτική τάση, εάν η τιμή κλεισίματος είναι κάτω από τον SMA (140), και αυτός είναι κάτω από την αξία που είχε πριν από 20 ημέρες. Ως δείκτη κατάταξης χρησιμοποιήστε τον NATR (Normalized Average True Range) που υπολογίσατε για 40 περιόδους. Προτιμώνται οι μετοχές με την υψηλότερη μεταβλητότητα. Πραγματοποιήστε είσοδο με όριο στο επίπεδο προσωρινής επιβεβαίωσης 138,2%. Η εντολή με όριο είναι έγκυρη για μία ημέρα εκτέλεσης συναλλαγών. Ορίστε το stop loss στο επίπεδο προσωρινής επιβεβαίωσης 423,6%. Η σ&