Στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ, ΑΙ), η αλλαγή είναι αναπόφευκτη.
Από την προσωπική μέχρι την επαγγελματική ζωή μας, η ΤΝ συνεχώς εφευρίσκει τρόπους να ενσωματώνεται σε καθημερινές επαναλαμβανόμενες διαδικασίες, κάποιες φορές με ενοχλητικό και κάποιες φορές με σημαντικά εξυπηρετικό τρόπο.
Η άνοδος της παραγωγικής ΤΝ, ειδικά μετά την δημιουργία του ChatGPT τον Νοέμβριο του 2022, έχει πυροδοτήσει πολλές συζητήσεις για την ενδεχόμενη επίδρασή της. Ανάμεσα στις πιο μεγάλες ανησυχίες είναι η αναμενόμενη απώλεια (ή αντικατάσταση) θέσεων εργασίας μετά την υιοθέτηση της ΤΝ σε αρκετούς κλάδους.
«Η άνοδος της συνεργατικής νοημοσύνης ανθρώπου-μηχανής δημιουργεί ένα νέο παράδειγμα, όπου οι άνθρωποι δεν είναι πλέον η μοναδική κεντρική πηγή ισχύος στον χώρο εργασίας», τονίζει στο euronews ο ιδρυτής και επικεφαλής ΤΝ της ΑΙ2030 Σιαοτσέν Ζανγκ.
Πρόσφατα στην Ζυρίχη, η διευθύνουσα σύμβουλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κρισταλίνα Γκεορκγίεβα περιέγραψε τον αντίκτυπο της ΤΝ ως ένα «τσουνάμι» που θα πλήξει το εργατικό δυναμικό. Όπως είπε, η ΤΝ πιθανότατα θα επηρεάσει το 60% των θέσεων εργασίας στον κλάδο των προηγμένων οικονομικών και το 40% των θέσεων εργασίας συνολικά - και οι άνθρωποι δεν έχουν και πάρα πολύ χρόνο για να προετοιμαστούν γι' αυτό.
Παρ' όλα αυτά, ακόμη κι αν οι αλλαγές δεν δείχνουν να έχουν θετικό πρόσημο, η εποχή κατά την οποία η ΤΝ θα αναλάβει πλήρως τον έλεγχο από τους ανθρώπους δεν έχει έρθει ακόμα.
Σύμφωνα με τον Ζανγκ, οι άνθρωποι είναι που διαδραματίζουν τον θεμελιώδη ρόλο και οι μηχανές δεν τους έχουν ακόμη αντικαταστήσει, αφού η εστίαση βρίσκεται επί του παρόντος στο πώς ο άνθρωπος και η μηχανή μπορούν να συνεργαστούν.
«Κάθε θέση εργασίας μπορεί εν δυνάμει να επανασχεδιαστεί υπό το πρίσμα της συνεργατικής νοημοσύνης ανθρώπου-μηχανής», λέει ο Ζανγκ. «Πρόκειται για ένα πολύ ισχυρό πρίσμα, κάτω από το οποίο η μηχανή θα αναλαμβάνει πολύ σημαντικότερους ρόλους, πριν να σταματήσει πλέον να συνιστά ένα εργαλείο και να είναι πλέον κομμάτι της ίδιας της εργασίας».
Ενώ η παρουσία της ΤΝ στον χώρο εργασίας δεν είναι ένα νέο φαινόμενο, όλο και περισσότερες έρευνες επιβεβαιώνουν τον εν δυνάμει αντίκτυπό της στην αγορά εργασίας, ειδικά στο στάδιο της πρόσληψης. Έκθεση του LinkedIn και της Microsoft αποκάλυψε ότι το 66% των αρμόδιων επιχειρηματικών στελεχών δεν θα σκέφτονταν να προσλάβουν υποψηφίους που δεν έχουν δεξιότητες σχετικές με την ΤΝ. Επιπλέον, η έκθεση καταδεικνύει ότι το 71% πιθανότατα θα επέλεγε έναν λιγότερο έμπειρο υποψήφιο με δεξιότητες τεχνητής νοημοσύνης έναντι ενός έμπειρου χωρίς αυτές.
Η έρευνα διαπιστώνει επίσης πως πολλοί αποφασίζουν να πάρουν την τύχη στα χέρια τους, μαθαίνοντας την χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης και πώς να τα ενσωματώνουν στα επαγγελματικά τους καθήκοντα. Το 75% των εργαζομένων παραδέχονται την χρήση ΤΝ στον χώρο εργασίας.
Η κορυφαία δεξιότητα ΤΝ για την παρούσα αγορά εργασίας
Ενώ η τεχνητή νοημοσύνη ακόμη δεν έχει «αρπάξει» από τον άνθρωπο τα καθήκοντά του, δεν αναμένεται όλοι οι κλάδοι να επηρεαστούν το ίδιο. Κάποιοι μάλιστα ενδεχομένως και να εξαφανιστούν.«Καθώς πολλοί επιθυμούν να παραμείνουν ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας, ανταγωνιζόμενοι άλλους ανθρώπους, η ΤΝ εξελίσσεται σε διαφοροποιητικό παράγοντα», σύμφωνα με τον Ζανγκ, ο οποίος εξηγεί ότι π.χ. ο δημιουργικός κλάδος βρίσκεται στο χείλος μιας τεράστιας αλλαγής, όσο η τεχνολογία της ΤΝ βελτιώνεται.
Κάποιες εργασίες, όπως η δημιουργία περιεχομένου, το σχέδιο, η έρευνα και το μοντάζ μπορούν πάρα πολύ εύκολα να πραγματοποιηθούν με εργαλεία ΤΝ που εξελίσσονται συνεχώς σε επίπεδο ποιότητας και αποτελεσματικότητας.
Η λύση, μας λέει, είναι η απόκτηση γνώσης σε εκείνα τα εργαλεία ΤΝ και η αξιοποίηση αυτών των δεξιοτήτων για τον επανασχεδιασμό του πώς γίνεται η κάθε εργασία. Για παράδειγμα, ο κόσμος μπορεί να μάθει πώς να δώσει αποτελεσματικές εντολές και πώς να επικοινωνεί με τα Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα (LLM), όπως είναι το ChatGPT της OpenAI και το Gemini της Google, τα οποία αποκτούν συνεχώς όλο και πιο προηγμένες δυνατότητες.
Κατακτώντας αυτές τις δεξιότητες, οι επαγγελματίες μπορούν να εκμεταλλευτούν την αυξανόμενη ζήτηση για ικανότητα στην χρήση των εργαλείων ΤΝ.
Παράλληλα, οι ειδικοί διευκρινίζουν πως, αν και είναι σημαντικό να υιοθετήσουμε εργαλεία ΤΝ και να μάθουμε τον χειρισμό τους, χρήσιμο θα ήταν επίσης να εστιάσουμε στο πώς θα βελτιώσουμε τις δεξιότητες εκείνες που μας διακρίνουν από την τεχνητή νοημοσύνη. Η αυθεντικότητα και η ανθρώπινη δημιουργία, επισημαίνει ο Ζανγκ, θα μπορούσαν να γίνουν πιο πολύτιμες, καθώς η ανθρώπινη δημιουργικότητα τονώνεται από εμπειρίες ζωής, τις οποίες μια μηχανή δεν μπορεί να αναπαράξει.
Όμως ο Ζανγκ θεωρεί ότι είναι ευθύνη των ίδιων των επιχειρήσεων να επανασχεδιάσουν τον τρόπο με τον οποίο υλοποιούνται οι εργασίες τους, ώστε να αξιοποιήσουν τις δεξιότητες των εργαζομένων τους με σκοπό την καλύτερη συνεργασία μεταξύ ανθρώπου και μηχανής.