Πάνω από τρία εκατομμύρια νέοι στην Ευρώπη δεν μπορούν να βρουν δουλειά. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί τους τελευταίους μήνες λόγω πανδημίας. Η μείωση της ανεργίας των νέων έχει καθοριστική σημασία. Οι συνέπειες είναι μακροπρόθεσμες. Οι νέοι που δεν έχουν δουλειά, αντιμετωπίζουν συχνά κατάθλιψη ή έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Κερδίζουν λιγότερα χρήματα σε όλη τη ζωή τους, εγκαταλείπουν το σπίτι για να κάνουν οικογένεια πολύ αργότερα.
Υπάρχουν όμως και φωτεινές εξαιρέσεις. Η Φανί Γκορέ συνάντησε κάποιους νέους στο Βέλγιο που κατάφεραν να βρουν δουλειά.
ΒρυξέλλεςΟ 25χρονος Μπάτζιο Λορεντσίνο έχει μια ειδική σύμβαση απασχόλησης για νέους κοντά στις Βρυξέλλες. Ο πρώην ηλεκτρολόγος, μόλις ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή του στο να φτιάχνει στέγες. Είναι μια δουλειά που έχει μεγάλη ζήτηση στην περιοχή. Ελπίζει να βγάλει περισσότερα χρήματα: «Ο αδελφός μου με έβαλε στην δουλειά. Αυτά είναι κεραμίδια. Είναι κάτι στοιχειώδες για έναν που φτιάχνει στέγες. Αλλά όταν βάζεις πλάκες για παράδειγμα, χρειάζεται να είσαι σχολαστικός. Είναι όμως ευχάριστο. Έχω πολλούς φίλους που ψάχνουν να βρουν δουλειά τώρα. Αλλά με την εκπαίδευση που πήρα, δεν ανησυχώ. Αισθάνομαι τυχερός».
Ο Μπάτζιο μπόρεσε να επανακαταρτιστεί, χάρις στο Tremplin, ένα πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και αφορά στην περιοχή των Βρυξελλών. Το Ταμείο είχε προϋπολογισμό 18 εκατομμύρια ευρώ για 7 χρόνια και 10.000 νέοι 18-25 ετών ωφελήθηκαν από αυτό. Ανάμεσά τους και η Γκαμζέ Τσελίκ, μια 19χρονη από τις Βρυξέλλες. Τη συναντούμε κατά τη διάρκεια της πρακτικής της σ’ αυτό το κατάστημα, μετά από μια τετράμηνη εκπαίδευση στο ηλεκτρονικό εμπόριο: «Πέρσι τελείωσα το λύκειο και δεν ήξερα τι να κάνω. Ήμουν αγχωμένη. Από την στιγμή που εμφανίστηκε ο κορονοϊός, το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει εξελιχθεί πολύ. Αυτό με ώθησε σ’ αυτή την κατεύθυνση. Το κατάστημα κάνει και διαδικτυακές πωλήσεις. Ασχολούμαι με το στοκ, τις πωλήσεις και τις παραγγελίες. Διαχειρίζομαι τα social media, όπως το Facebook (NASDAQ:FB) και το Instagram».
Για την Γκαμζέ ήταν μια έξυπνη κίνηση, γιατί τώρα έχει μια συνέντευξη για δουλειά. Στην περιοχή των Βρυξελλών, ο αριθμός των ατόμων κάτω των 25 ετών που ψάχνουν δουλειά αυξήθηκε σχεδόν κατά 8%, σε σχέση με πέρσι. Η ανεργία των νέων έχει φτάσει το 25%. Η Γκαμζέ και ο Μπάτζιο ελπίζουν να κάνουν πραγματικότητα τα επαγγελματικά τους όνειρα: «Ήταν πολύ ενθαρρυντικό να βλέπω επιχειρηματίες κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής μου. Θέλω να δουλέψω στο ηλεκτρονικό εμπόριο και θέλω να ξεκινήσω τη δική μου δουλειά. Θέλω να πουλώ βραδινά φορέματα» αναφέρει η Γκαμζέ. Ο Μπάτζιο συμπληρώνει: «Σχεδιάζω να ανοίξω μια δουλειά με τον αδελφό μου σε λίγα χρόνια. Θα είναι η πιο μεγάλη επιβράβευση για μένα να μπορέσω ο ίδιος να δημιουργήσω κάτι».
Η πανδημία επιδείνωσε το πρόβλημα της ανεργίας των νέων σε όλη την Ευρώπη. Υπάρχουν λιγότερες εργασιακές ευκαιρίες. Οι νέοι έχουν να ανταγωνιστούν ανέργους με μεγαλύτερη εμπειρία. Η Ε.Ε. σχεδιάζει να επενδύσει τουλάχιστον 22 δις ευρώ για την στήριξη της νεανικής απασχόλησης.
Ο οικονομολόγος Γκούντραμ Βολφ θέλει να δει να γίνονται πολύ περισσότερα: «__Τα 22 δις ευρώ δεν αρκούν από μόνα τους. Χρειάζεται να υπάρξει επίσης εθνική στήριξη στη νέα γενιά. Το άσχημο είναι ότι η ανεργία των νέων δεν μειώνεται τόσο γρήγορα. Εννοώ ότι μετά την τελευταία οικονομική κρίση, χρειάστηκαν 5-10 χρόνια για να φτάσουμε ξανά στα επίπεδα του 2009 στην ανεργία των νέων. Το ζήτημα του πώς η νεολαία επηρεάζεται από την πανδημία πρέπει να είναι προτεραιότητα για όσους χαράζουν πολιτική».
Παρόλο που ο Μπάτζιο και η Γκαμζέ είναι βέβαιοι ότι θα τα πάνε καλά, το ζήτημα είναι να παρθούν τα σωστά μέτρα για μην χαθεί μια ολόκληρη γενιά. Ολοένα και περισσότεροι νέοι έχουν ανάγκη από τέτοια κέντρα απασχόλησης όπως αυτό στις Βρυξέλλες. Πόσο άσχημα είναι τα πράγματα και τι κάνει η Ε.Ε. για να επιλύσει το πρόβλημα; Ακολουθεί ένα εντατικό μάθημα.
Η ανεργία των νέων στην ΕυρώπηΗ ανεργία των νέων στην Ε.Ε. ήταν 15% το 2019. Μετά ήρθε η πανδημία και η ανεργία των νέων σκαρφάλωσε στο 17,8%, στο τέλος του 2020. Αυτό σημαίνει ότι 3,1 εκατομμύρια νέοι 15-24 ετών δεν έχουν δουλειά. Ο αριθμός των ανέργων ήταν 4,7 εκατομμύρια το 2019, αν εστιάσουμε στην ομάδα 15-29 ετών. Και αυτό αφορά όσους ψάχνουν ενεργά για δουλειά. Εάν υπολογίσουμε τους νέους εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης και κατάρτισης, τότε ο αριθμός τους αγγίζει τα 9,6 εκατομμύρια για την ηλικιακή ομάδα 15-29 ετών στην Ε.Ε, το τρίτο τρίμηνο του 2020.
Προσπαθώντας να ενισχύσει την απασχόληση, η Ε.Ε. έχει επενδύσει 22 δις ευρώ τα προηγούμενα επτά χρόνια για να δώσει δουλειά σε νέους, μέσω προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και μαθητείας. Αναμένεται να επενδύσει τουλάχιστον άλλα 22 δις ευρώ τα επόμενα επτά χρόνια. Είναι το Πακέτο Νεανικής Απασχόλησης (YES) και χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και άλλα ευρωπαϊκά ταμεία. Περιλαμβάνει την εγγύηση ότι όλοι αυτοί που συμμετέχουν θα λάβουν μια προσφορά εργασίας, εκπαίδευσης ή μαθητείας μέσα σε τέσσερις μήνες.
Συνέντευξη με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Εργασίας και Κοινωνικών Δικαιωμάτων, Νίκολας ΣμιτΓια να μάθουμε περισσότερα για τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανεργία των νέων, θα μιλήσουμε με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Εργασίας και Κοινωνικών Δικαιωμάτων, Νίκολας Σμιτ.
Ναόμι Λόιντ, Euronews:
Υπάρχουν τρία εκατομμύρια νέοι στην Ευρώπη, που δεν μπορούν να βρουν δουλειά. Έχουμε να κάνουμε με μια χαμένη γενιά;
Νίκολας Σμιτ, Ευρωπαίος Επίτροπος Εργασίας και Κοινωνικών Δικαιωμάτων:
Πρέπει να εμποδίσουμε να υπάρξει μια νέα χαμένη γενιά. Μόλις βγήκαμε από μια περίοδο που είχαμε μια άλλη χαμένη γενιά, εξαιτίας της χρηματοπιστωτικής και της οικονομικής κρίσης. Γι’ αυτό το λόγο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντέδρασε πολύ γρήγορα και με τόλμη, υιοθετώντας ανάμεσα στα άλλα, το Πρόγραμμα Στήριξης της Απασχόλησης των Νέων, γιατί γνωρίζαμε πολύ καλά ότι κινδυνεύουμε να έχουμε μια νέα χαμένη γενιά. Και δεν μπορούμε να έχουμε τόσο σύντομα δύο χαμένες γενιές.
Ναόμι Λόιντ, Euronews:
Μετά την οικονομική κρίση, πέρασε μια δεκαετία για να φτάσει η ανεργία των νέων στο προηγούμενο επίπεδο. Τι θα αλλάξει αυτή τη φορά;
Νίκολας Σμιτ, Ευρωπαίος Επίτροπος Εργασίας και Κοινωνικών Δικαιωμάτων:
Αυτή τη φορά είναι διαφορετικά. Αυτή η κρίση είναι διαφορετική. Το ίδιο και η αντίδραση σ’ αυτήν. Στο παρελθόν είχαμε πολύ αυστηρές πολιτικές λιτότητας. Αυτή τη φορά έχουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα με επενδύσεις για την ανάκαμψη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, για την ενίσχυση της μετάβασης στην πράσινη και την ψηφιακή οικονομία, αλλά και σε πολλούς άλλους κλάδους.
Ναόμι Λόιντ, Euronews:
Μπορούμε να έχουμε την πιο καταρτισμένη και μορφωμένη νεανική εργατική δύναμη. Υπάρχουν όμως αρκετές δουλειές γι’ αυτούς;
Νίκολας Σμιτ, Ευρωπαίος Επίτροπος Εργασίας και Κοινωνικών Δικαιωμάτων:
Υπάρχουν δουλειές. Υπάρχουν γιατί υπάρχουν κλάδοι με ελλείψεις, αλλά λείπουν και οι αντίστοιχες δεξιότητες της νεολαίας. Τα μορφωτικά προφίλ δεν ταιριάζουν με τις ανάγκες αυτών των θέσεων εργασίας. Γι’ αυτό πρέπει να δράσουμε τάχιστα. Σε αυτό χρησιμεύουν οι Εγγυήσεις για τη νεολαία. Πρέπει να προσφέρουμε στους νέους ίσως επιπλέον κατάρτιση, εκπαίδευση και νέο επαγγελματικό προσανατολισμό για τις θέσεις εργασίας που ήδη υπάρχουν.
Ναόμι Λόιντ, Euronews:
Υπάρχει κριτική στο ρεπορτάζ μας ότι τα 22 δις ευρώ που επενδύσατε δεν φτάνουν.
Νίκολας Σμιτ, Ευρωπαίος Επίτροπος Εργασίας και Κοινωνικών Δικαιωμάτων:
Ίσως ποτέ δεν είναι αρκετά. Αλλά νομίζω ότι είναι ένα ενδεικτικό νούμερο. Δεν είναι μόνο 20 δις και τελειώσαμε. Υπάρχουν και άλλες πηγές χρηματοδότησης, μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ένα μεγάλο μέρος αυτών των χρημάτων για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και για να οδηγήσουμε τη νεολαία σ’ αυτές.