Λευτέρης Παπαδήμας και Βασίλης Τριανταφύλλου
AΘΗΝΑ, 29 Οκτ. (Reuters) - O εμπορικός πόλεμος μεταξύ
Ευρώπης και ΗΠΑ απειλεί να γονατίσει έναν από τους πιο
δραστήριους εξαγωγικούς κλάδους της χώρας, που επιβίωσε κατά τη
διάρκεια της κρίσης αλλά όπως φαίνεται όχι της πολιτικής δασμών
του Trump.
H απόφαση των ΗΠΑ να επιβάλουν επιπλέον δασμς της τάξης του
25% σε μία μακρά λίστα ευρωπαϊκών προϊόντων, σε αντίποινα για
τις επιδοτήσεις της ΕΕ σε κατασκευαστές αεροσκαφών, πλήττει
μεταξύ άλλων το σκοτσέζικο ουίσκι, τα ιταλικά τυριά και τα
γαλλικά κρασιά.
Στην περίπτωση της Ελλάδας την πληρώνει η κομπόστα ροδάκινο.
Η Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας κονσερβοποιημένου
ροδάκινου παγκοσμίως με περίπου 250.000 τόνους ετησίως. Το ένα
πέμπτο απορροφάται από την αγορά των ΗΠΑ.
Έχοντας ήδη δασμό 18% με το επιπλέον 25% που επιβάλουν οι
ΗΠΑ, η συνολική επιβάρυνση φθάνει το 43%.
Οι παραγωγοί και καλλιεργητές στην Βόρεια Ελλάδα είναι
αναστατωμένοι αλλά δεν πτοούνται.
"Θα έλεγα στον Trump να κάτσει φρόνιμα και να μας αφήσει να
δουλέψουμε για να μπορέσουμε να ζήσουμε", λέει ο
ροδακινοπαραγωγός Τάσος Χαλκίδης. "Να μην γίνει αυτό με τους
δασμούς".
Στην πεδιάδα της Ημαθίας και της Πέλλας η καλλιέργεια
ροδακίνου καλύπτει περίπου 20.000 εκτάρια με εκατομμύρια
ροδακινιές. Ένα πολύ μεγάλο μέρος της παραγωγής τροφοδοτεί
περίπου 17 εργοστάσια κομπόστας που εξάγουν πάνω από το 93% του
προϊόντος. Βασικός ανταγωνιστής τους η Κίνα που τώρα θα μπορεί
να πουλά πολύ φθηνότερα.
Για τον κλάδο εργάζονται 10.000 καλλιεργητές-παραγωγοί ενώ
στα εργοστάσια βρίσκουν απασχόληση περίπου 10.000 άτομα. Η
δραστηριότητα διατηρεί ζωντανές τις πόλεις της Νάουσας, της
Βέροιας και της Έδεσσας.
"Γιατί μας τιμωρούν;", αναρωτιέται ο 63χρονος Κώστας
Αποστόλου πρόεδρος της Ένωσης Κονσερβοποιιών Ελλάδας (ΕΚΕ) ενώ
στέκεται σε μία τεράστια αποθήκη με 7 εκατομμύρια κονσέρβες.
"Ξαφνικά υπήρξε αυτός ο (εμπορικός) πόλεμος... Δεν θα
μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε ότι αυτό θα επηρέαζε την δουλειά
μας σε αυτή εδώ την μικρή περιοχή", προσθέτει.
Ο Αποστόλου αναφέρει ότι είναι σε συνεχή επικοινωνία με την
κυβέρνηση και τις αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές ζητώντας τουλάχιστον
ένα χρόνο παράταση ώστε να προσαρμοστούν οι επαγγελματίες της
περιοχής.
ΣΤΗΝ ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ ΣΤΙΓΜΗ ΟΙ ΔΑΣΜΟΙ
Η αύξηση στους δασμούς κατά 25% στις 18 Οκτωβρίου, ήλθε την
χειρότερη στιγμή για την τοπική βιομηχανία. Μόλις είχε
ολοκληρωθεί η συγκομιδή και είχαν συσκευαστεί οι κονσέρβες.
Περίπου 50 εκατομμύρια από αυτές είχαν προορισμό τις ΗΠΑ. Μερικά
φορτία διέσχιζαν ήδη με πλοία τον Ατλαντικό και κανείς δεν ξέρει
τι θα γίνει με αυτά.
Οι Αμερικανοί πελάτες- κυρίως εταιρίες κέτερινγκ που μεταξύ
άλλων εφοδιάζουν σχολεία, νοσοκομεία και τον στρατό- έχουν
αναστείλει τις εισαγωγές ή δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν
ακριβότερα κατά 25%.
Το περιθώριο κέρδους για τους Έλληνες εξαγωγείς κινείται στα
επίπεδα του 5% που κάνει εξαιρετικά δύσκολη την πώληση σε τιμές
κόστους η έστω με μικρή ζημιά.
Επιπλέον, οι προδιαγραφές της κονσέρβας ροδάκινου για τις
ΗΠΑ είναι συγκεκριμένες-δοχεία τύπου Α-10 των 3 κιλών- και δεν
μπορούν να επανασυσκευαστούν και να επανεξαχθούν σε Ευρώπη ή
Ασία όπου διοχετεύονται δοχεία του 1 κιλού.
Η ένωση κονσερβοποιιών και ειδικοί του κλάδου εκτιμούν ότι
μπορεί να χαθούν έσοδα 50 εκατομμυρίων δολαρίων, ποσό μικρό για
την παγκόσμια αγορά αλλά ζωτικό για την περιοχή όπου η ανεργία
αγγίζει το 20%. Όλοι τώρα φοβούνται κατάρρευση των τιμών και
αλυσιδωτές επιπτώσεις σε επιχειρήσεις και μικροπαραγωγούς.
Τα περισσότερα εργοστάσια και οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις
της περιοχής θυμίζουν μεγάλες επιχειρήσεις του εξωτερικού που
δύσκολα βρίσκει κανείς σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Ο ποιοτικός έλεγχος είναι συνεχής λέει ο 78χρονος Ελευθέριος
Σαϊτης ένας από τους πρώτους που κατασκεύασαν εργοστάσιο
κομποστοποίησης ροδάκινων στην περιοχή.
"Είναι ένα σοκ", λέει ο Σαϊτης.
Η "ποιότητα και η συνέπεια" απέναντι στους πελάτες είναι το
μυστικό της επιτυχίας του κλάδου αλλά και του ιδίου που έστησε
από το μηδέν μια από τις δυναμικότερες εταιρίες του κλάδου στην
περιοχή, αναφέρει.
Το πλήγμα για τον κλάδο θα είναι μεγάλο. Πολλοί
ροδακινοπαραγωγοί στράφηκαν στην καλλιέργεια συμπύρηνου
ροδάκινου - την πρώτη ύλη για την κομπόστα- μετά το ρωσικό
εμπάργκο της Μόσχας το 2004 στα φρέσκα φρούτα και ροδάκινα από
την ΕΕ. Τα μισά φρέσκα ροδάκινα της περιοχής εξαγόταν στην
Ρωσία.
Οι παραπάνω περιοχές και ιδιαίτερα όσοι ζουν από το ροδάκινο
κατάφεραν να αντιμετωπίσουν σχετικά επαρκώς την δεκαετή κρίση
της οικονομίας καθώς ο κλάδος είναι πλήρως εξαγωγικός. Τώρα όμως
που η οικονομία ανακάμπτει:
"Σε αυτή ακριβώς την περίοδο που θα μπορούσαμε να τρέχουμε
και όχι να περπατάμε (ως οικονομία), έχουμε αυτή την απόφαση που
μας πάει πίσω", λέει ο Αποστόλου.
"Θα είναι πολύ μεγάλο πλήγμα, θα είναι καταστροφή", συμφωνεί
και ο Χαλκίδης.
(Αίθουσα Σύνταξης Αθηνών)