ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, 5 Ιαν. (Reuters) - Ο Tayyip Erdogan
κατήγγειλε την Παρασκευή την αμερικανική δικαιοσύνη, υπονοώντας
ότι η Τουρκία θα μπορούσε να επανεξετάσει κάποιες διμερείς
συμφωνίες με την Ουάσιγκτον, μετά την καταδίκη Τούρκου τραπεζίτη
όπου υπήρξε κατάθεση για διαφθορά ανώτατων αξιωματούχων της
Άγκυρας.
Στις πρώτες δηλώσεις του για το θέμα μετά την δικαστική
απόφαση της Τετάρτης, o Erdogan χαρακτήρισε την υπόθεση ως
σκευωρία των ΗΠΑ για να υπονομευθεί η τουρκική κυβέρνηση και η
οικονομία, επιχείρημα που απηχεί τις απόψεις εθνικιστών
υποστηρικτών τους.
"Εάν αυτή είναι η αντίληψη περί δικαιοσύνης στις ΗΠΑ, τότε ο
κόσμος είναι καταδικασμένος", είπε ο Erdogan σε συνέντευξη τύπου
πριν αναχωρήσει για επίσημη επίσκεψη στο Παρίσι.
Δικαστήριο των ΗΠΑ καταδίκασε υψηλόβαθμο στέλεχος της
τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank HALKB.IS για παραβίαση
των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, σε μια υπόθεση που δοκιμάζει τις
σχέσεις των δύο χωρών-μελών του ΝΑΤΟ.
Η υπόθεση στηρίχθηκε στην κατάθεση Τουρκοιρανού εμπόρου
χρυσού, ο οποίος συνεργάστηκε με την εισαγγελία και δήλωσε
ένοχος στις κατηγορίες ότι ηγήθηκε σχεδίου παράκαμψη των
αμερικανικών κυρώσεων κατά του Ιράν. Στην κατάθεσή του ενέπλεξε
Τούρκους αξιωματούχους, μεταξύ αυτών και τον Erdogan.
Η Άγκυρα είπε ότι η υπόθεση βασίστηκε σε κατασκευασμένες
αποδείξεις και κατηγόρησε το αμερικανικό δικαστήριο για σχέσεις
με τον κληρικό, τον οποίο κατηγορεί η Τουρκία για την απόπειρα
πραξικοπήματος..
Χωρίς να είναι συγκεκριμένος, ο Erdogan είπε ότι η υπόθεση
θέτει σε κίνδυνο συμφωνίες που υπάρχουν μεταξύ των δύο κρατών,
"... Οι διακρατικές συμφωνίες μεταξύ μας χάνουν την εγκυρότητά
τους. Λυπάμαι που το λέω αυτό, αλλά έτσι θα είναι από εδώ και
πέρα".
Την Πέμπτη, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε την
απόφαση του δικαστηρίου ως πρωτοφανή ανάμειξη στο εσωτερικό της.
Η αντιπαράθεση έχει θορυβήσει τους επενδυτές και επηρεάζει την
ισοτιμία της τουρκικής λίρας, που σημείωσε αλλεπάλληλα ιστορικά
χαμηλά την προηγούμενη χρονιά.
Η δικαστική απόφαση ασκεί περαιτέρω πίεση στις σχέσεις της
Ουάσιγκτον με την μεγαλύτερη μουσουλμανική χώρα του ΝΑΤΟ. Οι
σχέσεις των δύο διανύουν περίοδο έντασης μετά το αποτυχημένο
πραξικόπημα του 2016, με τον Erdogan να κατηγορεί ως
ενορχηστρωτή τον εξόριστο στις ΗΠΑ κληρικό Fethullah Gulen.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα ΗΠΑ και Τουρκία ήραν τους
εκατέρωθεν περιορισμούς που είχαν θέσει στην έκδοση visa.
Το στέλεχος της Halkbank, Mehmet Hakan Atilla, καταδικάστηκε
για πέντε από τα έξι αδικήματα, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν
τραπεζική απάτη και συνωμοσία με στόχο την παραβίαση του νόμου
των ΗΠΑ περί κυρώσεων στο Ιράν.
Η υπόθεση βασίστηκε σε κατάθεση του εύπορου Τουρκοϊρανού
εμπόρου χρυσού, Reza Zarrab, που συνεργάστηκε με τους
εισαγγελείς, δηλώνοντας ένοχος για το αδίκημα της σύστασης
επιχειρηματικού σχήματος με στόχο την παραβίαση των κυρώσεων.
Στην κατάθεσή του ο Zarrab ενέπλεξε υψηλόβαθμους Τούρκους
πολιτικούς, και τον Erdogan. Είπε ότι ο Erdogan, τότε
πρωθυπουργός, εξουσιοδότησε δύο τουρκικές τράπεζες να ενταχθούν
στο επιχειρηματικό σχήμα.
Η Τουρκία είπε ότι η υπόθεση βασίστηκε σε κατασκευασμένες
αποδείξεις και κατηγόρησε δικαστικούς αξιωματούχους των ΗΠΑ για
σχέσεις με τον Gulen. Η τράπεζα αρνήθηκε τις κατηγορίες και είπε
ότι οι συναλλαγές της ήταν σύμφωνες με το εθνικό και διεθνές
δίκαιο.
"Οι ΗΠΑ έχουν εξαπολύσει... σειρά σκευωριών, και δεν είναι
μόνο δικαστικές, αλλά και οικονομικές σκευωρίες", είπε ο
Erdogan.
(Daren Butler and Tuvan Gumrukcu, Μετάφραση Αίθουσα Σύνταξης
Αθηνών)