Η πρώτη… ανάγνωση της τριμηνιαίας έκθεσης της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (Bank for International Settlements, BIS) αποκαλύπτει, φυσικά, το μέγεθος της συνολικής έκθεσης των τραπεζών στους αδύναμους κρίκους της Ευρωζώνης, δηλαδή την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία, η οποία, όπως έγινε γνωστό, άγγιξε τα 2,281 δισ. δολάρια στο β’ τρίμηνο του 2010, σημειώνοντας μάλιστα σημαντική μέιωση στην περίτπωση της χώρας μας... Αυτά τα στοιχεία, αποτελούν, όμως, μόλις ένα πολύ μικρό κομμάτι αυτής της έκθεσης, μεγέθους… 87 σελίδων.
Μία δεύτερη και πιο προσεκτική ανάγνωσή της, αποκαλύπτει ένα άλλο, εξίσου, πολύ σημαντικό στοιχείο: Η BIS μιλά… πολιτικά, και δείχνει ξεκάθαρα τη Γερμανία και τη Γαλλία ως τους μόνους υπεύθυνους για την εκτίναξη των spreads και την κρίση στην αγορά ομολόγων του Νότου το τελευταίο διάστημα.
Οπως τονίζει, οι ανησυχίες για τον πιστωτικό κίνδυνο πολλών οικονομιών στην Ευρωζώνη, εκτινάχθηκαν στα τέλη Οκτωβρίου και τις αρχές Νοεμβρίου. Τα ιρλανδικά ομόλογα δέχθηκαν ισχυρότατη πίεση, ωστόσο, και τα ελληνικά, καθώς και τα πορτογαλικά και τα ισπανικά, και αργότερα τα βελγικά κρατικά ομόλογα επηρεάστηκαν επίσης έντονα. Τα spreads τους συνέχισαν να αντικατοπτρίζουν τις ανησυχίες της αγοράς σε σχέση με τα δημοσιονομικά προβλήματα των εν λόγω χωρών και στην περίπτωση της Ιρλανδίας, τον αντίκτυπο του προϋπολογισμού στο τραπεζικό σύστημα της χώρας.
Σε ένα τέτοιο κλίμα, όπως σημειώνει η BIS, οι «προτάσεις» για τη δημιουργία ενός μηχανισμού αντιμετώπισης της κρίσης, ο οποίος θα ανάγκαζε τους κατόχους ομολόγων να υποστούν και αυτοί το βάρος των ζημιών, το μόνο που έκανε είναι να συμβάλλει και να εντείνει την εκτίναξη των spreads της περιφέρειας και να οδηγήσει τελικά στον… στόχο, του πακέτου διάσωσης της Ιρλανδίας.
Οπως σημειώνει η έκθεση, το δεύτερο κύμα της κρίσης, ξεκίνησε στις 18 Οκτωβρίου όταν οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας συμφώνησαν, ότι στην περίπτωση που ένα κράτος της Ευρωζώνης αδυνατεί να εξυπηρετήσει το εξωτερικό του χρέος, τότε θα ξεκινά το haircut των ομολόγων του, γεγονός που φυσικά πλήττει και τους ιδιώτες επενδυτές που διατηρούν τα κρατικά ομόλογα αυτής της χώρας.
Ανοίγοντας λοιπόν το δρόμο της κρίσης, Βερολίνο και Παρίσι κατάφεραν στην συνέχεια να στρέψουν τα φώτα της αγοράς στην Ιρλανδία και το προβληματικό της τραπεζικό σύστημα, οδηγώντας φυσικά, ακόμη υψηλότερα τα spreads σε Πορτογαλία και Ισπανία και δημιουργώντας φόβους και για το Βέλγιο αλλά ακόμη και την Ιταλία. Τα spreads των κρατικών ομολόγων και των CDS αυτών των δύο χωρών άγγιξαν νέα ιστορικά υψηλά.
Οπως πολύ χαρακτηριστικά λοιπόν καταλήγει η BIS, η στάση της Γερμανίας και της Γαλλίας είναι ίσως ο βασικότερος παράγοντας που οδήγησε στην όξυνση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη.
Αυτό το συμπέρασμα είνια μία πιο… ευγενική διατύπωση αυτού που έχουν πει αρκετοί το τελευταίο διάστημα, πως η λύση στην κρίση χρέους της Ευρωζώνης θα έλθει όταν κάποιοι, όπως η Γερμανία, σταμτήσουν να μιλούν ( shut-up ήταν η λέξη για την ακρίβεια…)
Ελευθερία Κούρταλη
ekourt@kerdos.gr