* Των Gabriela Baczynska και Alastair Macdonald
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ, 17 Μαρ. (Reuters) - Οι Ευρωπαίοι ηγέτες
συναντώνται την Πέμπτη στις Βρυξέλλες σε μια προσπάθεια να
σφραγίσουν τη συμφωνία με την Τουρκία, η οποία θα δεσμεύει τη
χώρα σε ένα σχέδιο μείωσης των μεταναστευτικών ροών προς τα
ελληνικά νησιά.
Ένα χρόνο μετά την έναρξη της προσφυγικής κρίσης με ένα
εκατομμύριο ανθρώπους, κυρίως Σύριους, να φτάνουν στην Ευρώπη,
οι περισσότεροι από την Τουρκία μέσω της Ελλάδας, αναπτερώνονται
οι ελπίδες για μια συμφωνία που θα αναχαιτίζει τις προσφυγικές
ροές.
Πάντως υπάρχουν ακόμη αρκετά εμπόδια. Πολλοί αντιτίθενται
σθεναρά στο σχέδιο μαζικής επιστροφής μεταναστών σε μια χώρα με
αρνητικό προηγούμενο στο θέμα της προστασίας των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων, ενώ υπάρχει και το ζήτημα της Κύπρου που διαφωνεί
με την επίσπευση των ενταξιακών συνομιλιών της ΕΕ με την
Τουρκία.
"Υπάρχει πρόοδος στις εργασίες, αλλά υπάρχει ακόμη πολλή
δουλειά να γίνει", ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Donald Tusk σε επιστολή του προς τους ηγέτες της ΕΕ, που
αναμένεται να συζητήσουν το μεταναστευτικό στις 2100 ώρα
Ελλάδος.
Το πρωί της Παρασκευή θα υπάρξει συνάντηση με τον Τούρκο
πρωθυπουργό Ahmet Davutoglu, όπου ο Tusk ελπίζει να
οριστικοποιήσει τη συμφωνία με την Τουρκία.
Η συμφωνία θα προβλέπει, μεταξύ άλλων, την επιστροφή όλων
των μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων των Σύριων προσφύγων, που
φτάνουν στα ελληνικά νησιά από τις τουρκικές ακτές.
Με βάση το προσχέδιο των συμπερασμάτων που είδε το Reuters,
στόχος είναι να "σπάσει το μοντέλο των διακινητών και να δοθεί
μια εναλλακτική στους πρόσφυγες αντί να θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή
τους".
Τονίζεται ότι το σχέδιο αποτελεί "ένα προσωρινό και έκτακτο
μέτρο που είναι απαραίτητο για να σταματήσει η ταλαιπωρία των
ανθρώπων και να αποκατασταθεί η δημόσια τάξη".
Πάντως το πιο καυτό ζήτημα, που σύμφωνα με διπλωμάτες θα
μπορούσε να εκτροχιάσει την όλη συμφωνία, είναι η αντίδραση του
Davutoglu στην ασαφή προσφορά της Ευρώπης να ανοίξει νέα
"κεφάλαια" στις ενταξιακές συνομιλίες με την Τουρκία στο μέλλον.
Η Κύπρος μπλοκάρει το άνοιγμα κάποιων κεφαλαίων, καθώς η
Τουρκία αρνείται να της επιτρέψει πρόσβαση στα λιμάνια και τα
αεροδρόμιά της, όπως σε άλλες χώρες της ΕΕ.
Ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης έχει καταστήσει σαφές
ότι θα άρει το βέτο στο άνοιγμα των κεφαλαίων μόνο αν η Άγκυρα
αναγνωρίσει την Κύπρο.
Το προσχέδιο Tusk λέει ότι η ΕΕ θα εργαστεί με την Τουρκία
για να προετοιμάσει την απόφαση για το άνοιγμα νέων κεφαλαίων
"το συντομότερο δυνατόν", μια ασαφής προοπτική που μάλλον δεν θα
ικανοποιήσει τον Davutoglu.
Αλλά στην πρόσκληση προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, ο Tusk
τονίζει ότι μόνο αν η συμφωνία για το μεταναστευτικό συμβάλει
στην πρόοδο των ευρύτερων συνομιλιών για την επίλυση του
Κυπριακού, η προοπτική αυτή θα μπορούσε να υλοποιηθεί.
Τουρκία και Ελλάδα θα πρέπει επίσης να αλλάξουν την
νομοθεσία της ώστε η Τουρκία να θεωρείται ασφαλής χώρα για τους
αιτούντες άσυλο, όπως ορίζει η Συνθήκη της Γενεύης.
(Μετάφραση Αγγελική Κουτάντου)