Oι εξελίξεις γύρω από το θέμα «Ελλάδα» τρέχουν και το Grexit είναι πρό των πυλών, γεγονός που αυξάνει την πίεση στην Πορτογαλία, για την οποία οι πιθανότητες σε ότι αφορά την ζήτηση ενός δεύτερου πακέτου διάσωσης και αναδιάρθρωσης χρέους μέσα στο επόμενο διάστημα, χτυπούν κόκκινο, όπως προειδοποιεί η Citi σε νέο της report.
Η Πορτογαλία έχει αθόρυβα βγει από το προσκήνιο της κρίσης χρέους προσπαθώντας να μειώσει το έλλειμμά της, μετά το πρώτο πακέτο διάσωσης των € 78 δις, πέρυσι. Η πρόοδος της χώρας είναι αργή, αλλά σταθερή, με την κυβέρνηση να κερδίζει την στήριξη της τρόικα. Αλλά, όπως έχει αναφερθεί και στο παρελθόν, μία από τις ιδιορρυθμίες είναι ότι η Πορτογαλία θα πρέπει να αποδείξει το ΔΝΤ εάν θα μπορέσει να διατηρήσει την πρόσβασή της στην αγορά για τους επόμενους 12 μήνες, μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος.
Αν και είναι η προσδοκία πολλών, ότι η Λισαβόνα δεν θα επιτύχει τον στόχο για το έλλειμμα του τρέχοντος έτους - ακόμη και αφού κατάφερε με επιτυχία να πιάσει τον στόχο του α’ εξαμήνου – η εφημερίδα Diario Economico δίνει κάποια σημαντικότατα στοιχεία.
Το σενάριο που περιγράφεται στην εφημερίδα, χωρίς να αναφέρονται συγκεκριμένες πηγές, είναι το εξής: το έλλειμμα φέτος θα ολισθήσει στο 5,3% του ΑΕΠ, € 1,2 δισεκατομμύρια περισσότερο, σε σύγκριση με ό, τι αναμενόταν. Αυτό ήταν το σενάριο που παρουσίασε ο Υπουργός Οικονομικών της χώρας στην τρόικα την Τρίτη, ξεκινώντας την πέμπτη αναθεώρηση του πορτογαλικού προγράμματος βοήθειας Οι αρχές παραδέχονται ότι ο διεθνής στόχος του 4,5% είναι απίθανο να επιτευχθεί, αλλά δεν έχουν αποκλείσει περισσότερα μέτρα λιτότητας για να καλύψουν τουλάχιστον ένα μέρος της τρύπας.
Το ΔΝΤ στα τέλη Ιουλίου, μετά την τέταρτη αναθεώρηση του προγράμματος, είχε δηλώσει πως φαίνεται ότι η τρόικα δεν ανησυχεί ιδιαίτερα με το να υπάρξει στην Πορτογαλία κάποια δημοσιονομική ολίσθηση. Όπως είχε υποθεί, το ΔΝΤ κρατά το μυαλό του ανοιχτό όταν καθορίζει τους στόχους. Δεν είναι αμετακίνητοι και αναθεωρούνται έτσι ώστε ενα είναι προσαρμοσμένοι με τις οικονομικές εξελίξεις.
Σχόλια του Peter Weiss, οικονομολόγου της Κομισιόν, μετά την τρίτη αξιολόγηση, τον Απρίλιο, δείχνουν επίσης πως η τρόικα δεν αναμένεται να πιέσει του Πορτογάλους για περισσότερη λιτότητα ακόμη: «Δεν πιστεύουμε ότι η κυβέρνηση μπορεί να κάνει περισσότερα», είχε πει ο οικονομολόγος.
Επιστρέφοντας στις «οικονομικές εξελίξεις», στις οποίες είχε αναφερθεί το ΔΝΤ, η Πορτογαλία είναι ξεκάθαρο ότι υποφέρει. Τα φορολογικά έσοδα φέτος έχουν απογοητεύσει καθώς η χειρότερη ύφεση που ζει η χώρα από τη δεκαετία του 1970, έχει χτυπήσει την κατανάλωση και το επίπεδο ρεκόρ της ανεργίας κάθε άλλο παρά βοηθά την όλη κατάσταση.
Ένα δεύτερο πακέτο διάσωσης, λοιπόν, μπορεί να είναι στην… μοίρα της Πορτογαλίας, εάν η τρόικα πραγματικά πειστεί ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει περισσότερα για την επίτευξη των συμφωνημένων στόχων και ότι τα περαιτέρω μέτρα λιτότητας θα επιτείνουν απλώς την ύφεση.
Όπως τονίζει σε note του ο Jurgen Michels της Citi, αναμένεται ότι η Πορτογαλία θα χρειαστεί σύντομα την επέκταση του πακέτου διάσωσής της, παρά την επιμελή εφαρμογή των περισσότερων από τα υποχρεωτικά μέτρα στο πλαίσιο του προγράμματος της τρόικας. Ο οικονομολόγος υπογραμμίζει επίσης ότι η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, η Grexit, η οποία πλέον θεωρείται από την Citi ότι θα μπορούσε να συμβεί ακόμη και τον Σεπτέμβριο, είναι πιθανό να αυξήσει περαιτέρω την οικονομική πίεση στην Πορτογαλία. Ενώ η επερχόμενη επέκταση του πακέτου διάσωσης θα ήταν απίθανο να έρθει με την αναδιάρθρωση του χρέους της χώρας, η Citi εκτιμά ότι, μέσα στα επόμενα 1 έως 3 χρόνια, η χώρα αναπόφευκτα τελικά θα οδηγηθεί στην πόρτα της αναδιάρθρωσης του χρέους, συμπεριλαμβανομένου του PSI και του OSI, καθώς το πρόγραμμα της τρόικας δεν αναμένεται να βοηθήσει να επιστρέψει η Πορτογαλία στην βιώσιμη δημοσιονομική οδό.
Όπως επισημαίνει η Citi, η Πορτογαλία είναι αποτελεί μια σημαντική περίπτωση τεστ της αλληλεγγύης των χωρών-πιστωτών της ευρωζώνης. Εάν η Πορτογαλία αναγκαστεί να βγει από το ευρώ λόγω της μη-επίτευξης των στόχων για το έλλειμμα - παρόλο που έχει υλοποιήσει τις απαιτούμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τα μέτρα λιτότητας - θα είναι ένα σημάδι ότι οι πιστώτριες χώρες δεν είναι πρόθυμες να επεκτείνουν την στήριξή τους για τις χώρες της περιφέρειας γενικότερα. Αυτό, κατά πάσα πιθανότητα, στη συνέχεια θα οδηγήσει σε ευρύτερη διάλυση του ευρώ.
ekourt@kerdos.gr