Η Πορτογαλία έχει στην κατοχή της αποθεματικά χρυσού τα οποία αγγίζουν τα 20 δισ. δολ., δηλαδή αρκετά έτσι ώστε να μειώσουν κατά το ένα πέμπτο το πακέτο διάσωσης από την ΕΕ που συμφώνησε η χώρα, .
Η Πορτογαλία, η Ελλάδα και η Ισπανία, έχουν όλες τεράστιο όγκο αποθεμάτων χρυσού που «κάθεται» στα θησαυροφυλάκια των κεντρικών τους τραπεζών αλλά και σε τράπεζες του εξωτερικού, τα οποία μέχρι σήμερα δεν έχουν αξιοποιηθεί «καταλλήλως», παρά την πολύ άσχημη οικονομική τους κατάσταση, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές.
Αρκετοί οικονομολόγοι και traders της αγοράς του πολύτιμου μετάλλου θεωρούν πως οι υπερχρεωμένες αυτές χώρες θα πρέπει να προχωρήσουν στην πώληση μέρους (τουλάχιστον) αυτών των αποθεμάτων τους κι έτσι να μειώσουν το βάρος της διάσωσης που έχει πέσει στους φορολογούμενους της ΕΕ.
Η Πορτογαλία έχει από τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού στην Ευρώπη, τα οποία υπολογίζονται στους 382,5 τόνους, αξίας περίπου 20 δισ. δολ. Αυτά τα αποθέματα της χώρας σε πολύτιμο μέταλλο, αγγίζουν το 9% του ΑΕΠ της, που είναι και το υψηλότερο ποσοστό σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η Πορτογαλία μόλις συμφώνησε στους όρους διάσωσής της από την ΕΕ αξίας περίπου 80 δισ. ευρώ, καθώς μάχεται να αντιμετωπίσει το τεράστιο πρόβλημα του χρέους της, το οποίο φθάνει το 92,9% του ΑΕΠ της.
Σύμφωνα με τον κ. Rob Carnell, επικεφαλής οικονομολόγο της ING, εάν αρχίσουν να συμπεριλαμβάνονται assets όπως ο χρυσός τα οποία συνήθως δεν υπολογίζονται στους υπολογισμούς που αφορούν το χρέος των χωρών, αξιοποιώντας αυτές τις «πηγές» θα μπορούσαν οι προβληματικές χώρες να βελτιώσουν την δημοσιονομική τους θέση και μάλιστα σε σημαντικό βαθμό.
Τα περισσότερα στοιχεία που «μετρούν» το χρέος μίας χώρας, αγνοούν την αξία των θέσεων που έχει σε χρυσό, όμως, το μέγεθος των αποθεμάτων που έχουν η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Ελλάδα, έχει αρχίσει και προκαλεί συζητήσεις στην ΕΕ για το εάν πρέπει να αρχίσουν να χρησιμοποιούνται ως μέσα αντιμετώπισης της κρίσης χρέους.
Οπως τονίζει ο κ. Ross Norman, διευθύνων σύμβουλος της Sharps Pixley, η οποία ειδικεύεται στις συναλλαγές στην αγορά του χρυσού, αν και κάτι τέτοιο θα βοηθούσε τις χώρες αυτές σίγουρα, αυτό που ίσως κρατά τις αρχές σε επιφυλακτικότητα είναι πως μπορεί μία τέτοια κίνηση να στείλει λάθος μήνυμα στην αγορά.
Πιστεύεται πως αυτές οι χώρες δεν έχουν προχωρήσει σε πωλήσεις χρυσού καθώς το πολύτιμο μέταλλο αποτελεί μέρος των υπολογισμών της ΕΚΤ για τα συνολικά αποθέματα στην Ευρωζώνη. Επίσης, οι οικονομολόγοι σημειώνουν πως μία απότομη και μαζική πώληση μεγάλης ποσότητας χρυσού, θα προκαλέσει πανικό στους επενδυτές της αγοράς.
Οπως επισημαίνει ο κ. Carnell, εάν υπάρξει ξαφνικά ένα κύμα πωλήσεων των θέσεων σε χρυσό, ή των θέσεων σε ασήμι, τότε το σίγουρο είναι ότι θα προκαλέσει ισχυρή πίεση στις τιμές αυτών των μετάλλων αλλά και του συνόλου των πολύτιμων μετάλλων.
Αξίζει να αναφέρουμε πως ο ασυνήθιστα υψηλός όγκος των αποθεμάτων της Πορτογαλίας σε χρυσό, συσσωρεύτηκε από τον πρώην δικτάτορα Antonio de Oliveira Salazar, κατά τη διάρκεια των 36 ετών που βρισκόταν στην εξουσία. Μετέτρεψε τα κέρδη από τις εξαγωγές, σε χρυσό, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η Πορτογαλία πιστεύεται ότι είχε λάβει τεράστιες ποσότητες χρυσού από τους Ναζί.
Πάντως, όπως σημειώνουν οι αναλυτές, πολλές κεντρικές τράπεζες τα τελευταία 20 χρόνια έχουν μετατραπεί σε πωλητές του χρυσού, καθώς το πολύτιμο μέταλλο δεν είχε πάντα την σημερινή του ελκυστικότητα ως asset αποθεματικών.
Ωστόσο, το θέμα γύρω από τη διαδικασία πώλησης των αποθεμάτων χρυσού από τις υπερχρεωμένες χώρες, φαίνεται πως έχει αρχίσει και κερδίζει έδαφος αλλά και προκαλεί το ενδιαφέρον των αναλυτών, μετά και την πρόσφατη πρόταση εκπροσώπου του κόμματος της Μέρκελ αλλά και εκπροσώπου των Σοσιαλδημοκρατών, πως η Πορτογαλία πρέπει να αρχίσει να σκέφτεται να πουλήσει μέρος του χρυσού που κατέχει, για να μειώσει τα προβλήματα του χρέους της, ζητώντας μάλιστα και επανεξέταση της αίτησης της Πορτογαλίας για οικονομική βοήθεια, έτσι ώστε να συμπεριληφθούν οι πωλήσεις χρυσού καθώς και άλλων assets.
Ελευθερία Κούρταλη
ekourt@kerdos.gr