Το ισπανικό κοινοβούλιο ενέκρινε τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση που πρότεινε η κυβέρνηση συμμαχίας Σοσιαλιστών – Ποδέμος και αποτελούσε απαραίτητη προϋπόθεση για την καταβολή της επόμενης δόσης ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Μετά από μήνες διαπραγματεύσεων και τη γεφύρωση μεγάλων αποκλίσεων μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων, η ισπανική κυβέρνηση κατέληξε σε συμφωνία με την Κομισιόν την προηγούμενη εβδομάδα, αμβλύνοντας εν μέρει το ρήγμα του συνασπισμού που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση αποτελεί μέρος των διαφόρων ορόσημων στα οποία δεσμεύτηκε η Μαδρίτη ως προϋπόθεση για να ξεμπλοκάρει μια νέα εκταμίευση των πόρων του ταμείου Next Generation της ΕΕ.
Αύξηση ασφαλιστικών εισφορών
Η μεταρρύθμιση στηρίζεται στην αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, διπλασιάζοντας την «ρήτρα αλληλεγγύης» που καταβάλλουν εργαζόμενοι και επιχειρήσεις. Τη μεγαλύτερη επιβάρυνση θα υποστούν οι υψηλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι.
Tα έσοδα από τις εισφορές αναμένεται να αυξηθούν κατά 15 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, αύξηση 3% του ΑΕΠ έως το 2050 μειώνοντας έτσι στο 15,5% του ΑΕΠ την επιβάρυνση του προϋπολογισμού για τις συνταξιοδοτικές πληρωμές.
Στη μεταρρύθμιση αντιτίθενται η αντιπολίτευση και ο κύριος επιχειρηματικός όμιλος CEOE. Yποστηρίζουν ότι θα αυξήσει το κόστος εργασίας, θέτοντας σε κίνδυνο τη δημιουργία θέσεων εργασίας, και ότι θα μειώσει τους πραγματικούς μισθούς των εργαζομένων.
Ο CEOE υποστηρίζει επίσης ότι η αύξηση των εισφορών πλήττει κυρίως τους νέους εργαζόμενους που αντιμετωπίζουν ήδη υψηλή ανεργία και εργασιακή ανασφάλεια.
Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσιονομικής Ευθύνης (AIReF) προειδοποίησε η μεταρρύθμιση θα αυξήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ισπανίας κατά 1,1 % του ΑΕΠ έως το 2050.
Η Ισπανία έχει έναν ραγδαία γηράσκοντα πληθυσμό (με προσδόκιμο ζωής στα 83 έτη- ένα από τα υψηλότερα στον κόσμο). Η αναλογία εργαζομένων- συνταξιούχων αναμένεται να πέσει σε 1,7 προς 1 (από 3 προς 1 που είναι σήμερα) έως το 2050.
Η «πρωτοτυπία» του διπλού μηχανισμού υπολογισμού
Η ραχοκοκαλιά της μεταρρύθμισης είναι ένα νέο "καθεστώς διπλής περιόδου υπολογισμού" που θα καθιερωθεί για τα επόμενα 20 χρόνια. Αυτό θα δινει στους εργαζόμενους δύο επιλογές για τα έτη που θα που θα χρησιμοποιηθούν για τον καθορισμού του ύψους της σύνταξής τους:
- διατήρηση των 25 ετών εισφορών που λαμβάνονται σήμερα υπόψη για τον υπολογισμό της σύνταξης ή
- καταμέτρηση 29 ετών με τη δυνατότητα αγνόησης δύο ετών, αφήνοντας εκ των πραγμάτων μια περίοδο 27 ετών. Αυτή η νέα δυνατότητα θα αναπτυχθεί σταδιακά εντός 12 ετών, αρχής γενομένης από το 2026, "με στόχο να ωφεληθούν οι εργαζόμενοι με μη συνεχή επαγγελματική σταδιοδρομία".
Η ηλικία συνταξιοδότησης παραμένει στα 67 έτη ή στα 65 έτη με 38,5 έτη εργασίας.
Στις «καλένδες» η προηγούμενη μεταρρύθμιση
Η Ισπανία πραγματοποίησε μια σημαντική μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος το 2011, όταν αύξησε την ηλικία συνταξιοδότησης στα 67 έτη.
Ωστόσο δεν ήταν αρκετή.
Το 2013, η τότε κυβέρνηση «πέρασε» μια άλλη μεταρρύθμιση που προέβλεπε «κόφτη» στις αυξήσεις των συντάξων εάν το συνταξιοδοτικό είναι ελλειμματικό. Ωστόσο, ο νόμος αυτός δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
Οι συντάξεις στην Ισπανία αυξήθηκαν κατά 8,5% ακολουθώντας την αύξηση του πληωθρισμού.Το ύψος των συντάξεων στην Ισπανία αντιστοιχεί στο 80% του καθαρού εισοδήματος πριν από τη συνταξιοδότηση, ποσοστό υψηλότερο από ότι στη Γαλλία και από το μέσο όρο 62% του ΟΟΣΑ.