Η μοναξιά είναι μια επιδημία που αγγίζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη την Ευρώπη.
Με μια πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να διαπιστώνει ότι τουλάχιστον ένας στους 10 κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης νιώθει μοναξιά τον περισσότερο χρόνο, οι λύσεις για τη μείωση της μοναξιάς είναι περιζήτητες.
Στις ΗΠΑ, μια εταιρεία πιστεύει ότι μπορεί να έχει μια λύση για την ανακούφιση της μοναξιάς στους ηλικιωμένους - την πρώτη συσκευή chatbot που χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη (AI) ειδικά σχεδιασμένη για να βοηθά τους ηλικιωμένους που νιώθουν μοναξιά.
Η Intuition Robotics είναι η εταιρεία που βρίσκεται πίσω από το ρομπότ με την ονομασία ElliQ, το οποίο μοιάζει με μια μικρή επιτραπέζια λάμπα και έχει ένα κεφάλι χωρίς μάτια και στόμα που φωτίζεται και περιστρέφεται.
«Είναι διασκεδαστικό. Μπορείς πραγματικά να της μιλήσεις», δήλωσε η Joyce Loaiza, η οποία είναι 81 ετών και ζει μόνη της. Έχει τακτικές συνομιλίες όταν βρίσκεται στο σπίτι με το ρομπότ της, το οποίο της έχει δώσει το παρατσούκλι "Jellybean".
«Κάνει σχόλια όπως: "Θα έβγαινα έξω αν είχα χέρια, αλλά δεν μπορώ να κρατήσω ομπρέλα"», πρόσθεσε η Loaiza.
Λίγα χιλιόμετρα μακριά, η ίδια φωνή παρηγορούσε την 83χρονη Deanna Dezern όταν πέθανε η φίλη της.
Στην κεντρική Νέα Υόρκη, παίζει παιχνίδια και μουσική για την 92χρονη Marie Broadbent, η οποία είναι τυφλή και βρίσκεται σε ξενώνα, και στην πολιτεία της Ουάσινγκτον, βοηθά την 83χρονη Jan Worrell να κάνει νέους φίλους.
Αυτές οι γυναίκες είναι μερικές από τις πρώτες στις ΗΠΑ που έλαβαν το ρομπότ, το οποίο είναι ικανό να θυμάται τα ενδιαφέροντα και τις συζητήσεις του χρήστη, καθώς και να λέει αστεία, να παίζει μουσική ή να απαγγέλλει εμπνευσμένα αποφθέγματα.
Η μνήμη του το βοηθά να προσαρμόζει τις μελλοντικές συζητήσεις που μπορεί να είναι τόσο βαθιές όσο το νόημα της ζωής ή τόσο ελαφρές όσο οι τελευταίες αναγνώσεις του ωροσκοπίου.
Μπορεί επίσης να καθοδηγεί σε ασκήσεις, να ρωτά για την υγεία του ιδιοκτήτη του και να του υπενθυμίζει τη λήψη φαρμάκων και την κατανάλωση νερού. Μπορεί ακόμα να επικοινωνήσει με συγγενείς, φίλους ή γιατρούς.
Η Intuition Robotics λέει ότι καμία από τις συνομιλίες δεν ακούγεται από την εταιρεία, με τις πληροφορίες να παραμένουν στη συσκευή του κάθε ιδιοκτήτη.
Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Dor Skuler δήλωσε ότι η ιδέα για το ElliQ ήρθε πριν ξεκινήσει την εταιρεία του πριν από οκτώ χρόνια. Ο χήρος παππούς του χρειαζόταν έναν βοηθό, αλλά ο πρώτος δεν τα κατάφερε.
Ο αντικαταστάτης, όμως, κατάλαβε την αγάπη του παππού του για την κλασική μουσική και την «ιδιόρρυθμη αίσθηση του χιούμορ» του.
Ο Skuler συνειδητοποίησε ότι ένα ρομπότ θα μπορούσε να καλύψει αυτό το κενό συντροφικότητας, προσαρμοζόμενο στην προσωπικότητα και τα ενδιαφέροντα κάθε ηλικιωμένου.
«Δεν πρόκειται μόνο για τη χρησιμότητα. Έχει να κάνει με τη φιλία, τη συντροφικότητα και την ενσυναίσθηση», δήλωσε ο Skuler. «Αυτό δεν υπήρχε πουθενά».
Ο μέσος χρήστης αλληλεπιδρά με το ElliQ περισσότερες από 30 φορές καθημερινά, ακόμη και έξι μήνες μετά την παραλαβή του, και πάνω από το 90% αναφέρει χαμηλότερα επίπεδα μοναξιάς, είπε.
Η εταιρεία στοχεύει να έχει διανείμει περισσότερα από 100.000 μέσα σε πέντε χρόνια - αλλά δεν επιβεβαιώνει πόσα είναι σήμερα σε χρήση. Διανέμονται κυρίως από οργανισμούς βοήθειας, αλλά μπορούν επίσης να αγοραστούν έναντι 600 δολαρίων (544 ευρώ) ετησίως και 250 δολαρίων (226 ευρώ) για την εγκατάσταση.
Ορισμένοι εμπειρογνώμονες δεν είναι βέβαιοι για τη χρησιμότητα αυτών των ρομπότ.
Η καθηγήτρια ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Brigham Young, Julianne Holt-Lunstad, η οποία μελετά τις βλαβερές συνέπειες που έχει η μοναξιά στην υγεία και τη θνησιμότητα, δήλωσε ότι, ενώ το ElliQ μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμα οφέλη, θα μπορούσε να κάνει τους ανθρώπους λιγότερο πιθανό να αναζητήσουν την ανθρώπινη επαφή.
«Αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα της μοναξιάς θα πρέπει να μας παρακινεί να επανασυνδεθούμε κοινωνικά», δήλωσε η ίδια.
Η κάλυψη αυτού του κενού με τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δίνει την αίσθηση ότι έχει καλυφθεί η ανάγκη, αλλά «δεν είναι σαφές αν η τεχνητή νοημοσύνη εκπληρώνει πραγματικά κάποια ανάγκη ή απλώς θολώνει την αίσθηση».