Πιο δυνατό ακόμη και από την πραγματική… αγάπη, είναι το ευρώ, αφού το ενιαίο νόμισμα είναι πραγματικά παντοτινό, όπως υποστηρίζουν οι οικονομολόγοι, απορρίπτοντας έτσι τα όποια σενάρια διάσπασης της Ευρωζώνης κυκλοφορούν (πάλι) τελευταία στην αγορά, ακόμη και μετά την ένταξη της Ιρλανδίας στο μηχανισμό στήριξης της ΕΕ και του ΔΝΤ.
Οπως αναφέρει σημερινό δημοσίευμα του Reuters, το κόστος αποχώρησης από την Ευρωζώνη θα ήταν υπερβολικά υψηλό όποια κι αν ήταν η χώρα… αποχώρησης, και η καταστροφή που θα προκαλούσε μια τέτοια κίνηση στο ευρωπαϊκό νόμισμα καθώς και στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, θα ήταν τόσο μεγάλη που καμιά «λογική» κυβέρνηση δεν θα επέλεγε να αποχωρήσει η ίδια, ή να αναγκάσει κάποια άλλη στην έξοδο.
Η οικονομική κρίση της Αργεντινής το 2001-2002 και το default στα ομόλογα της χώρας, ύψους 100 δισ. δολαρίων, που καταδίκασαν εκατομμύρια ανθρώπους στη φτώχεια, ωχριά μπροστά στο τί θα γινόταν στην Ευρωζώνη σε περίπτωση χρεοκοπίας ενός μέλους της.
Οπως τονίζει ο κ. Jean Pisani-Ferry, διευθυντής του think-tank Bruegel στις Bρυξέλλες, θα υπήρχαν αλυσιδωτές χρεοκοπίες, οι ουρές-πανικού στις τράπεζες θα ήταν ατελείωτες, και γενικοτερα, τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα από αυτά που εζησε η Αργεντινή Οπως προσθέτει, το κόστος διάλυσης του ευρώ θα ήταν πολλαπλό : και πολιτικό, και οικονομικό, και κοινωνικό και βαρύ σε ότι αφορά την «φήμη» της ΕΕ αλλά και στρατηγικό.
Οπως σημειώνεται, η ενιαία αγορά της ΕΕ για προϊόντα, υπηρεσίες, κεφάλαια και εργασία -που είναι και η βάση της ευημερίας της Ευρώπης- δεν θα μπορούσε να παραμείνει… ενωμένη πια, εφόσον θα υπήρξαν αποχωρήσεις από το ευρώ, άτακτες υποτιμήσεις νομισμάτων και χαοτικές ροές χρήματος.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η έξοδος μίας χώρας όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία ή η Πορτογαλία ή ακόμη και η αποχώρηση του οικονομικού κολοσσού της Γερμανίας θα προκαλούσε τέτοια τεράστια πικρία που θα αναζωπύρωνε εθνικές διαμάχες, και η ευρωπαϊκή ενοποίηση δεν θα μπορούσε να επιζήσει.
Η Γερμανία, της οποίας το 50% τουλάχιστον των εξαγωγών κατευθύνονται Ευρωζώνη, θα έχανε ζωτικές αγορές και θα κατέληγε με ένα υπερτιμημένο νόμισμα που θα έπληττε την ανταγωνιστικότητά της.
Την ίδια στιγμή, όπως τονίζει ο κ. Pisani-Ferry, οι πολιτικές συνέπειες θα ήταν εφιαλτικές. Μια χώρα που θα αποχωρούσε από το ευρώ δεν θα ήταν πια «φίλη» με τις υπόλοιπες.
Σύμφωνα με τον Αμερικανό οικονομολόγο κ. Barry Eichengreen, η υιοθέτηση του ευρώ είναι κάτι το μη αναστρέψιμο καθώς η έξοδος από το νόμισμα θα απαιτούσε χρονοβόρες προετοιμασίες που θα πυροδοτούσαν τη μητέρα όλων των οικονομικών κρίσεων. Τα νοικοκυριά και ο εταιρείες θα τοποθετουσαν τις κατάθεσεις τους σε άλλες τράπεζες της Ευρωζώνης ή σε άλλες χώρες του εξωτερικού για να τις προστατέψουν, προκαλώντας έτσι την κατάρρευση τραπεζών, τεράστιες εκροές κεφαλαίων και απίστευτο ξεπούλημα πολλών assets.
Οπως υπογαμμίζεται, αφού το χρέος θα ήταν ακόμη σε ευρώ, η χώρα που θα έφευγε από το νόμισμα, αυτομάτως θα χρεοκοπούσε, προκαλώντας τεράστια προβλήματα φερρεγυότητας, όχι μόνο για τις τράπεζες τις εν λόγω χώρας, αλλά και στις τράπεζες στην υπόλοιπη Ευρώπη. Για χρόνια, θα παρέμενε αποκλεισμένη από τις διεθνείς αγορές και θα έπρεπε να ισορροπίσει τον προϋπολογισμό της άμεσα. Τα εγχώρια δάνεια, είτε θα μετατρέπονταν στο υποτιμημένο εθνικό νόμισμα, προκαλώντας έτσι σημαντικές ζημιές στους πιστωτές, ή θα παρέμεναν σε ευρώ, οδηγώντας τους δανειολήπτες στη χρεοκοπία.
Επιπλέον, τα διοικητικά και τα νομικά έξοδα και η όλη διαδικασία δημιουργίας από την αρχή ενός εγχώριου νομίσματος, θα ήταν δυσθεώρητα. Οι επιχειρήσεις ξόδεψαν δισεκατομμύρια για πολλά χρόνια έτσι ώστε να μπορέσουν να προετοιμαστούν για την υιοθέτηση του ευρώ. Οποια χώρα αποχαιρετήσει το ευρώ θα πρέπει να ξεκινήσει από την αρχή, από το μηδέν.
Οπως επισημαίνει, ο οικονομολόγος της Deutsche Bank κ. Gilles Moec, τα νοικοκυριά θα προσπαθούσαν όσο περισσότερο μπορούσαν να αντισταθούν στη μετατροπή στο νέο εθνικό νόμισμα κι αυτό θα οδηγούσε στη δραματική μείωση των δαπανών. Επιπλέον, οποιαδήποτε προσπάθεια δημιουργίας μία νέας συναλλαγματικής ισοτιμίας, θα ήτνα αντιμέτωπη με την άμεση επίθεση των αγορών, το εμπόριο θα διαταρασσόταν για χρόνια και τα επιχειρηματικά κόστη θα ήταν τόσο μεγάλα που θα οδηγούσαν σε πολυετές πάγωμα των επενδύσεων. Οι κοινωνικές διαταραχές θα ήταν και αναπόφευκτες και τεράστιες, καθώς οι πολίτες θα είχαν να αντιμετωπίσουν και την ανεργία, και τον πληθωρισμό αλλά και την σκληρή και επίπονη περικοπή των δημοσίων δαπανών.
Οπως επισημαίνεται, η οικονομική λογική υποτιμά την πολιτική βούληση που οδήγησε και οδηγεί την Ευρωπαϊκή Νομισματική Ενωση Η δημιουργία του ευρώ ήταν ένας θρίαμβος της πολιτικής επί της οικονομίας και είναι πάρα πολύ δύσκολο κάτι τέτοια να ανατραπεί.
Ελευθερία Κούρταλη
ekourt@kerdos.gr
Οπως αναφέρει σημερινό δημοσίευμα του Reuters, το κόστος αποχώρησης από την Ευρωζώνη θα ήταν υπερβολικά υψηλό όποια κι αν ήταν η χώρα… αποχώρησης, και η καταστροφή που θα προκαλούσε μια τέτοια κίνηση στο ευρωπαϊκό νόμισμα καθώς και στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, θα ήταν τόσο μεγάλη που καμιά «λογική» κυβέρνηση δεν θα επέλεγε να αποχωρήσει η ίδια, ή να αναγκάσει κάποια άλλη στην έξοδο.
Η οικονομική κρίση της Αργεντινής το 2001-2002 και το default στα ομόλογα της χώρας, ύψους 100 δισ. δολαρίων, που καταδίκασαν εκατομμύρια ανθρώπους στη φτώχεια, ωχριά μπροστά στο τί θα γινόταν στην Ευρωζώνη σε περίπτωση χρεοκοπίας ενός μέλους της.
Οπως τονίζει ο κ. Jean Pisani-Ferry, διευθυντής του think-tank Bruegel στις Bρυξέλλες, θα υπήρχαν αλυσιδωτές χρεοκοπίες, οι ουρές-πανικού στις τράπεζες θα ήταν ατελείωτες, και γενικοτερα, τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα από αυτά που εζησε η Αργεντινή Οπως προσθέτει, το κόστος διάλυσης του ευρώ θα ήταν πολλαπλό : και πολιτικό, και οικονομικό, και κοινωνικό και βαρύ σε ότι αφορά την «φήμη» της ΕΕ αλλά και στρατηγικό.
Οπως σημειώνεται, η ενιαία αγορά της ΕΕ για προϊόντα, υπηρεσίες, κεφάλαια και εργασία -που είναι και η βάση της ευημερίας της Ευρώπης- δεν θα μπορούσε να παραμείνει… ενωμένη πια, εφόσον θα υπήρξαν αποχωρήσεις από το ευρώ, άτακτες υποτιμήσεις νομισμάτων και χαοτικές ροές χρήματος.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η έξοδος μίας χώρας όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία ή η Πορτογαλία ή ακόμη και η αποχώρηση του οικονομικού κολοσσού της Γερμανίας θα προκαλούσε τέτοια τεράστια πικρία που θα αναζωπύρωνε εθνικές διαμάχες, και η ευρωπαϊκή ενοποίηση δεν θα μπορούσε να επιζήσει.
Η Γερμανία, της οποίας το 50% τουλάχιστον των εξαγωγών κατευθύνονται Ευρωζώνη, θα έχανε ζωτικές αγορές και θα κατέληγε με ένα υπερτιμημένο νόμισμα που θα έπληττε την ανταγωνιστικότητά της.
Την ίδια στιγμή, όπως τονίζει ο κ. Pisani-Ferry, οι πολιτικές συνέπειες θα ήταν εφιαλτικές. Μια χώρα που θα αποχωρούσε από το ευρώ δεν θα ήταν πια «φίλη» με τις υπόλοιπες.
Σύμφωνα με τον Αμερικανό οικονομολόγο κ. Barry Eichengreen, η υιοθέτηση του ευρώ είναι κάτι το μη αναστρέψιμο καθώς η έξοδος από το νόμισμα θα απαιτούσε χρονοβόρες προετοιμασίες που θα πυροδοτούσαν τη μητέρα όλων των οικονομικών κρίσεων. Τα νοικοκυριά και ο εταιρείες θα τοποθετουσαν τις κατάθεσεις τους σε άλλες τράπεζες της Ευρωζώνης ή σε άλλες χώρες του εξωτερικού για να τις προστατέψουν, προκαλώντας έτσι την κατάρρευση τραπεζών, τεράστιες εκροές κεφαλαίων και απίστευτο ξεπούλημα πολλών assets.
Οπως υπογαμμίζεται, αφού το χρέος θα ήταν ακόμη σε ευρώ, η χώρα που θα έφευγε από το νόμισμα, αυτομάτως θα χρεοκοπούσε, προκαλώντας τεράστια προβλήματα φερρεγυότητας, όχι μόνο για τις τράπεζες τις εν λόγω χώρας, αλλά και στις τράπεζες στην υπόλοιπη Ευρώπη. Για χρόνια, θα παρέμενε αποκλεισμένη από τις διεθνείς αγορές και θα έπρεπε να ισορροπίσει τον προϋπολογισμό της άμεσα. Τα εγχώρια δάνεια, είτε θα μετατρέπονταν στο υποτιμημένο εθνικό νόμισμα, προκαλώντας έτσι σημαντικές ζημιές στους πιστωτές, ή θα παρέμεναν σε ευρώ, οδηγώντας τους δανειολήπτες στη χρεοκοπία.
Επιπλέον, τα διοικητικά και τα νομικά έξοδα και η όλη διαδικασία δημιουργίας από την αρχή ενός εγχώριου νομίσματος, θα ήταν δυσθεώρητα. Οι επιχειρήσεις ξόδεψαν δισεκατομμύρια για πολλά χρόνια έτσι ώστε να μπορέσουν να προετοιμαστούν για την υιοθέτηση του ευρώ. Οποια χώρα αποχαιρετήσει το ευρώ θα πρέπει να ξεκινήσει από την αρχή, από το μηδέν.
Οπως επισημαίνει, ο οικονομολόγος της Deutsche Bank κ. Gilles Moec, τα νοικοκυριά θα προσπαθούσαν όσο περισσότερο μπορούσαν να αντισταθούν στη μετατροπή στο νέο εθνικό νόμισμα κι αυτό θα οδηγούσε στη δραματική μείωση των δαπανών. Επιπλέον, οποιαδήποτε προσπάθεια δημιουργίας μία νέας συναλλαγματικής ισοτιμίας, θα ήτνα αντιμέτωπη με την άμεση επίθεση των αγορών, το εμπόριο θα διαταρασσόταν για χρόνια και τα επιχειρηματικά κόστη θα ήταν τόσο μεγάλα που θα οδηγούσαν σε πολυετές πάγωμα των επενδύσεων. Οι κοινωνικές διαταραχές θα ήταν και αναπόφευκτες και τεράστιες, καθώς οι πολίτες θα είχαν να αντιμετωπίσουν και την ανεργία, και τον πληθωρισμό αλλά και την σκληρή και επίπονη περικοπή των δημοσίων δαπανών.
Οπως επισημαίνεται, η οικονομική λογική υποτιμά την πολιτική βούληση που οδήγησε και οδηγεί την Ευρωπαϊκή Νομισματική Ενωση Η δημιουργία του ευρώ ήταν ένας θρίαμβος της πολιτικής επί της οικονομίας και είναι πάρα πολύ δύσκολο κάτι τέτοια να ανατραπεί.
Ελευθερία Κούρταλη
ekourt@kerdos.gr