Ο επίτροπος της ΕΕ για το κλίμα δεσμεύτηκε να χρησιμοποιήσει ένα διευρυμένο χαρτοφυλάκιο για να «διασφαλίσει την ευθυγράμμιση μεταξύ της φορολογικής πολιτικής και των κλιματικών στόχων», ενώ επιβεβαίωσε ότι η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ είναι αποφασισμένη να προτείνει μείωση των εκπομπών κατά 90% έως το 2040.
«Πιστεύω ακράδαντα ότι η φορολογία είναι ένα βασικό εργαλείο τιμολόγησης για την προώθηση των κλιματικών στόχων», έγραψε ο Χούκστρα σε γραπτή απάντηση προς τους ευρωβουλευτές εν όψει της ακρόασης επιβεβαίωσης στις 7 Νοεμβρίου. «Έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει ως καταλύτης για τον μετασχηματισμό, ενθαρρύνοντας τα άτομα και τις επιχειρήσεις να κάνουν πιο βιώσιμες επιλογές».
Ο Ολλανδός πρώην υπουργός Οικονομικών, ο οποίος ανέλαβε πέρυσι τη θέση του επιτρόπου για το κλίμα, αφού ο συμπατριώτης του Φρανς Τίμερμανς παραιτήθηκε για να επιστρέψει στην εσωτερική πολιτική, ορίστηκε από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ως επίτροπος για το κλίμα και τη φορολογία στη δεύτερη θητεία της.
Όμως το μήνυμά του προς τα μέλη των κοινοβουλευτικών επιτροπών, τα οποία πρέπει να πείσει για την καταλληλότητά του στην τρίωρη «εξέτασή» του τον Νοέμβριο, έρχεται ταυτόχρονα ως σαφές μήνυμα για τις δυσκολίες που ενδέχεται να αντιμετωπίσει.
Ομάδα εργασίας του Συμβουλίου της ΕΕ επρόκειτο να συνεδριάσει κεκλεισμένων των θυρών το πρωί της Πέμπτης για να συζητήσει μια νέα προσπάθεια της σημερινής προεδρεύουσας Ουγγαρίας να βγει από το αδιέξοδο μεταξύ των κυβερνήσεων όσον αφορά τη μεταρρύθμιση της οδηγίας για τη φορολογία της ενέργειας.
Η προηγούμενη προσπάθειά τους να σφυρηλατήσουν συναίνεση σχετικά με το τελευταίο εκκρεμές στοιχείο της δέσμης νομοθετικών μέτρων "Fit for 55" που έχει σχεδιαστεί για την επίτευξη του στόχου της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών το 2030, προτείνοντας να αναβληθεί ο καθορισμός των ελάχιστων φορολογικών συντελεστών σε επίπεδο ΕΕ για την κηροζίνη και το πετρέλαιο καυσίμων για αεροσκάφη και πλοία έως το 2049, είχε ήδη εξοργίσει τους ακτιβιστές υπέρ του κλίματος και διχάζει τις κυβερνήσεις των κρατών μελών.
Σε μια νέα συμβιβαστική πρόταση με ημερομηνία 18 Οκτωβρίου, την οποία είδε το euronews, η Ουγγαρία σημειώνει ότι «ορισμένες αντιπροσωπείες δεν είναι σε θέση να αποδεχθούν την κατάργηση των υποχρεωτικών φορολογικών απαλλαγών που ισχύουν σήμερα στον αεροπορικό και ναυτιλιακό τομέα» ακόμη και μέχρι την ημερομηνία αυτή, και προτείνει να εγκαταλειφθεί η ιδέα, αν και προγραμματίζοντας μια επανεξέταση για το 2035.
Πηγή προσκείμενη στις συνομιλίες δήλωσε στο euronews ότι αποδείχθηκαν ατελέσφορες και ότι θα πρέπει να γίνουν «περισσότερες τεχνικές και πολιτικές συζητήσεις πριν επιτευχθεί οποιαδήποτε συμφωνία».
Ο Hoekstra φαίνεται απίθανο να αφήσει το θέμα να πέσει κάτω. «Όσον αφορά στην φορολογία στους τομείς των αερομεταφορών και της ναυτιλίας, δεν θα κρύψω τη σημασία που αποδίδω στη δράση σε αυτούς τους τομείς», έγραψε.
Και δεν εννοεί μόνο τους φόρους στα καύσιμα: Ο Ολλανδός πολιτικός επέκρινε επίσης «την ευρεία εφαρμογή μηδενικών συντελεστών ΦΠΑ, ιδίως για τις διεθνείς αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές, ανεξάρτητα από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους».
Η πρόκληση που αντιμετωπίζει, αν εξασφαλίσει την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, είναι ότι η φορολογία είναι ένας από τους λίγους τομείς πολιτικής που παραμένει προνόμιο των εθνικών κυβερνήσεων σύμφωνα με τις συνθήκες της ΕΕ, πράγμα που σημαίνει ότι η νομοθεσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο απαιτεί τη συμφωνία και των 27 μελών.
Ο Χούκστρα επιβεβαίωσε ότι η Επιτροπή θα προτείνει έναν νομικά δεσμευτικό στόχο για το 2040, ο οποίος θα προβλέπει μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% σε σύγκριση με το βασικό επίπεδο του 1990 που χρησιμοποιεί η ΕΕ, γεγονός που ισοδυναμεί με μείωση της παραγωγής περίπου στο ένα έβδομο του σημερινού επιπέδου. Ο στόχος του 55% που έχει ήδη τεθεί για το 2030 σημαίνει ότι οι εκπομπές πρέπει να μειωθούν σχεδόν στο μισό από σήμερα έως το τέλος της δεκαετίας.
Για να συμβάλει στην επίτευξη αυτού του στόχου, ο διορισμένος επίτροπος θα επιδιώξει να βοηθήσει στην εξεύρεση συναίνεσης στο πλαίσιο του Συμβουλίου της ΕΕ και ταυτόχρονα να «διασφαλίσει ένα υψηλό επίπεδο φιλοδοξίας» στη μεταρρύθμιση της φορολογίας της ενέργειας.
Ο Τζο Νταρντέν, υπεύθυνος για τις αερομεταφορές στην ΜΚΟ Transport & Environment με έδρα τις Βρυξέλλες, δήλωσε ότι η φορολόγηση των μεταφορών ήταν «εντελώς αναντίστοιχη» με την πολιτική της ΕΕ για το κλίμα εδώ και δεκαετίες.
«Είτε μέσω των επιδοτήσεων για τα ρυπογόνα εταιρικά αυτοκίνητα είτε μέσω της υποφορολόγησης της κηροζίνης, οι δραστηριότητες με υψηλή ρύπανση δεν πληρώνουν για τις επιπτώσεις τους στο κλίμα», δήλωσε ο Νταρντέν στο euronews, προσθέτοντας ότι το σημερινό καθεστώς παρεμποδίζει τη μετάβαση σε καθαρότερους τρόπους μεταφοράς.
Οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων στις διαπραγματεύσεις του Συμβουλίου της ΕΕ για τη μεταρρύθμιση της φορολογίας της ενέργειας θα πρέπει να βοηθήσουν «να διορθωθεί αυτή η αδικία», πρόσθεσε. «Τα έσοδα από έναν φόρο για την κηροζίνη θα μπορούσαν στη συνέχεια να επανεπενδυθούν σε καθαρότερες εναλλακτικές λύσεις μεταφορών, όπως ο σιδηρόδρομος, ή στην απαλλαγή του ίδιου του τομέα των αερομεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές».