Πώς απαντάει η μεγαλύτερη διεθνής πλατφόρμα βραχυχρόνιων μισθώσεων, η Airbnb, στην απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να παγώσει για το 2025 οποιεσδήποτε νέες μισθώσεις βραχυχρόνιας διάρκειας σε τρεις κεντρικές περιοχές της Αθήνας (σε εμπορικό τρίγωνο, Πλάκα, Παγκράτι, Άνω και Κάτω Πετράλωνα, Ν.Κόσμο, Κολωνάκι, Λυκαβηττό, Βοτανικό, Μακρυγιάννη, Εξάρχεια, Θησείο, Ιλίσια, Ρουφ και Ζάππειο);
Πώς επηρεάζουν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις την στεγαστική κρίση στην Ελλάδα;
Ποιο είναι το προφίλ του Έλληνα οικοδεσπότη που νοικιάζει ακίνητα μέσω Airbnb;
Πρόκειται για επαγγελματίες οικοδεσπότες ή για οικογένειες που θέλουν να συμπληρώσουν το εισόδημά τους;
Πώς επηρεάζουν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις τις τιμές των ξενοδοχείων;
Στα ερωτήματα αυτά απάντησε η επικεφαλής δημόσιας πολιτικής Νότιας Ευρώπης της Airbnb, Βαλεντίνα Ρέινο, στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στο euronews στο πλαίσιο της 25ης Prodexpo.
Η Airbnb, ως η κυρίαρχη πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης δέχεται πολλές επικρίσεις σχετικά με τη συμβολή της στην κρίση στέγασης, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Πώς απαντάτε σε αυτή την κριτική; Και τι λέτε σε όσους ισχυρίζονται ότι η Airbnb τους έδιωξε από τα σπίτια τους;
«H απάντηση της Airbnn είναι ότι οι ρίζες του προβλήματος της στεγαστικής κρίσης οφείλονται στο γεγονός ότι υπάρχει έλλειψη προσφοράς κατοικιών για την κάλυψη της ζήτησης. Και αυτό αποδεικνύεται από τα δεδομένα.
Μελέτη της Τράπεζας Πειραιώς απέδειξε ότι υπάρχει ζήτηση για πάνω από 380.000 κατοικίες στην Ελλάδα. Αλλά τα τελευταία δέκα χρόνια, μόνο 200.000 έχουν κατασκευαστεί.
Έτσι, υπάρχει σαφής έλλειψη διαθεσιμότητας κατοικιών. Επίσης, η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι έχουν εντοπιστεί περισσότερα από 600.000 ακίνητα που είναι κενά σπίτια και θα μπορούσαν να διατεθούν στη μακροπρόθεσμη αγορά. Η απάντησή μας, λοιπόν, είναι ότι η Airbnb έχει μικρή έως καθόλου επίδραση στις ρίζες της στεγαστικής κρίσης.
Αλλά φυσικά, αν κοιτάμε σε συγκεκριμένες γειτονιές όπως στο κέντρο της Αθήνας, υπάρχει μια διαφορετική κατάσταση επειδή υπάρχει μεγάλος αριθμός τουριστών που έρχονται κάθε χρόνο. Θέλουμε να συνεργαστούμε με την κυβέρνηση για να βρούμε τη σωστή ισορροπία μεταξύ των αναγκών των κατοίκων και των τουριστικών αναγκών.»
Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα παγώσει τα νέα Airbnb σε τρεις περιοχές της Αθήνας για έναν χρόνο. Πιστεύετε ότι αυτό το μέτρο μπορεί να έχει αντίκτυπο; Πιστεύετε ότι θα έχει αποτέλεσμα;
«Πιστεύουμε ότι το κυβερνητικό μέτρο, το οποίο είναι, όπως λέτε, να παγώσει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, να παγώσει τις νέες εγγραφές, σε τρεις κεντρικές περιοχές, της Αθήνας για ένα χρόνο, και στη συνέχεια να επανεξετάσει το μέτρο και να αποφασίσει τα επόμενα βήματα, πιστεύουμε ότι αυτό το μέτρο πηγαίνει προς τη σωστή κατεύθυνση.
Είμαστε πραγματικά πρόθυμοι να συνεργαστούμε με την κυβέρνηση για να επανεξετάσουμε τα δεδομένα και τον αντίκτυπο που θα έχει αυτό το μέτρο.
Αλλά την ίδια στιγμή, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η βραχυχρόνια μίσθωση είναι μια πολύ σημαντική πηγή εισοδήματος για τις ελληνικές οικογένειες που νοικιάζουν τις κύριες, τις δευτερεύουσες κατοικίες τους και δωμάτια.
Υπό αυτή την έννοια, η πρότασή μας θα ήταν να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να εξαιρεθούν αυτές οι ελληνικές οικογένειες από το μέτρο, ώστε να διασφαλίσουμε ότι η βραχυχρόνια μίσθωση μπορεί να συνεχίσει να συνεισφέρει οικονομικά προς όφελος των κοινοτήτων και των ντόπιων κατοίκων.
Επίσης, οι κύριες και δευτερεύουσες κατοικίες αλλά και τα δωμάτια που ενοικιάζονται είναι χώροι όπου οι ελληνικές οικογένειες συνεχίζουν να ζουν σε αυτά . Οπότε αυτά τα διαμερίσματα είναι νοικιασμένα για ένα μέρος του χρόνου. Δεν είναι πλήρως αφιερωμένα στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Υπό αυτή την έννοια, αυτα τα διαμερίσματα δε θα είναι διαθέσιμα, ούτως ή άλλως, για μακροχρόνιες μισθώσεις.
Πιστεύουμε ότι είναι πιο σημαντικό να προστατεύσουμε την πρόσθετη πηγή του εισοδήματος και να ληφθεί αυτό υπόψη στο μέτρο που έχει ανακοινωθεί.»
Η Valentina Reino, που μετείχε στην 25η Prodexpo τόνισε ότι η απαγόρευση βραχυχρόνινων μισθώσεων μπορεί να εκτοξεύσει τις τιμές στα ξενοδοχεία Prodexpo
Δεδομένης της έλλειψης των ακινήτων, που αναφέρατε και εσείς, και μέχρι αυτό το πρόβλημα διορθωθεί ή η κατάσταση βελτιωθεί, πιστεύετε, από την πλευρά σας, ότι η απαγόρευση ή το πάγωμα νέων μισθώσεων Airbnb θα ήταν μια λύση, όχι μόνο για την Αθήνα αλλά και για άλλες περιοχές;
«Πιστεύουμε ότι οι απαγορεύσεις δεν είναι ποτέ λύση.
Και στην πραγματικότητα έχουμε δει το παράδειγμα άλλων πόλεων που ακολούθησαν αυτή την προσέγγιση, όπως η Νέα Υόρκη, και τα αποτελέσματα του μέτρου που εφάρμοσε η Νέα Υόρκη είναι ότι οι τιμές των ξενοδοχείων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, ότι η προσιτότητα της στέγασης και η διαθεσιμότητα κατοικιών δεν έχει αλλάξει.
Δεν υπάρχουν περισσότερα διαθέσιμα σπίτια για τις μακροπρόθεσμες αγορές.
Το μόνο που αφαιρέθηκε είναι, στην πραγματικότητα, το οικονομικό όφελος για τις τοπικές κοινότητες και επιχειρήσεις. Έτσι πιστεύουμε ότι οι απαγορεύσεις δεν είναι ποτέ η λύση του προβλήματος, κυρίως επειδή στην περίπτωση της Νέας Υόρκης, η κυβέρνηση διαπίστωσε ότι δεν κατάφερε να επιτύχει τους στόχους που είχε θέσει όταν έλαβε αυτό το μέτρο, όταν τελικά το μέτρο εφαρμόστηκε.
Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να έχουμε προτάσεις που βασίζονται σε δεδομένα όταν μιλάμε για νομοθετική ρύθμιση. Οι ρυθμίσεις πρέπει να εφαρμόζεται μόνο όταν υπάρχει αποδεδειγμένα πρόβλημα που βασίζεται σε δεδομένα. Και επίσης θα πρέπει πάντα να προστατεύουμε τις ελληνικές οικογένειες που τα βγάζουν πέρα χάρη σε αυτή τη δραστηριότητα.»
Εάν η απαγόρευση ή το «πάγωμα» ή η επιβολή περιορισμών δεν λειτουργεί υπάρχει στην πραγματικότητα τρόπος προστασίας των κατοίκων με παράλληλη λειτουργία και των Airbnb; Από την πλευρά σας, προτείνετε μέτρα που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν;
«Καταρχάς, το σημαντικό είναι με βάση τα δεδομένα τα οποία είναι διαθέσιμα στην ΑΑΔΕ και στην ελληνική κυβέρνηση, στην Ελλάδα, είναι σημαντικό να προσδιοριστούν
ποιες είναι οι περιοχές όπου υπάρχει πρόβλημα στέγασης ή πρόβλημα υπερτουρισμού.
Η ελληνική κυβέρνηση το έχει εντοπίσει αυτό σε τρεις κεντρικές περιοχές της Αθήνας.
Με βάση αυτά,πιστεύουμε ότι οποιαδήποτε νέα μέτρα θα πρέπει να εφαρμόζονται σε ακίνητα που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για βραχυχρόνιες μισθώσεις, επειδή αυτά τα σπίτια όντως αφαιρούνται από τη μακροπρόθεσμη αγορά.
Όσον αφορά στο ίδιο το μέτρο, φυσικά, είναι η ελληνική κυβέρνηση που πρέπει να αποφασίσει ποιο είναι το καλύτερο μέτρο. Αλλά είναι σημαντικό οι ιδιοκτήτες ακινήτων και οι ελληνικές οικογένειες, που νοικιάζουν κύριες και δευτερεύουσες κατοικίες και δωμάτια να εξαιρούνται από το μέτρο αυτό.
Αυτό το μέτρο στοχεύει στους κερδοσκόπους, τους ιδιοκτήτες ακινήτων που νοικιάζουν πολλά διαμερίσματα που αφαιρούνται από τη μακροπρόθεσμη αγορά.»
Οι ιδιοκτήτες αυτοί είναι η πλειοψηφία; Είναι πλειοψηφία οι ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν ως πλήρη απασχόληση την βραχυχρόνια ενοικίαση ακινήτων σε πλατφόρμες; Ή είναι κυρίως οι ιδιοκτήτες με δευτερεύουσες κατοικίες αυτοί που αποτελούν την πλειοψηφία των οικοδεσποτών στην Ελλάδα;
«Δεν μπορώ να απαντήσω για σύνολο της ελληνικής αγοράς. Μπορώ να πω μόνο ότι βλέπουμε στη δική μας πλατφόρμα.
Στην Airbnb, η πλειοψηφία των οικοδεσποτών ενοικιάζουν το ακίνητό τους για 24 διανυκτερεύσεις το χρόνο και έχουν εισόδημα 3.600 ευρώ το χρόνο. Μιλάμε πραγματικά για μικρές ελληνικές οικογένειες που νοικιάζουν οικογενειακά διαμερίσματα.Επίσης κάναμε μια έρευνα στους οικοδεσπότες μας και αυτό που προέκυψε είναι ότι πάνω από το 50% των οικοδεσποτών που νοικιάζουν μέσω της Airbnb χρησιμοποιούν αυτά τα χρήματα για να κρατήσουν τα σπίτια τους και ένας στους τρεις χρησιμοποιεί τα χρήματα για να καλύψει το αυξημένο κόστος ζωής στη χώρα. Έτσι, στην Airbnb, μιλάμε πραγματικά για διαμοιρασμό σπιτιών που γίνεται από τις ελληνικές οικογένειες.»
Related
Στην Ελλάδα αντιμετωπίζετε πολλές επικρίσεις από τους ξενοδόχους, οι οποίοι λένε ότι αντιμετωπίζουν από εσάς αθέμιτο ανταγωνισμό. Πώς απαντάτε σε αυτό;
«Τα σπίτια και τα ξενοδοχεία είναι δύο διαφορετικές δραστηριότητες. Πρώτα απ' όλα, όπως έλεγα και πριν, τα σπίτια μπορούν να νοικιαστούν μόνο για ένα μέρος του έτους αν οι ιδιοκτήτες των ακινήτων ζουν εκεί, ενώ τα ξενοδοχεία είναι πλήρως αφιερωμένα στην τουριστική δραστηριότητα.
Και όταν πρόκειται για τις προδιαγραφές, πιστεύουμε ότι οι προδιαγραφές θα πρέπει να καθορίζονται σύμφωνα με τη δραστηριότητα που αναπτύσσεται επειδή τα χαρακτηριστικά ενός διαμερίσματος είναι πολύ διαφορετικά από τα χαρακτηριστικά μίας ξενοδοχειακής δομής. Πιστεύουμε ότι κάθε μέτρο πρέπει να στοχεύει ανάλογα με το είδος της δραστηριότητας που θέλουμε να ρυθμίσουμε.»
Ελληνική κυβέρνηση: Το όριο του 5% και η «αλλοίωση του κοινωνικού ιστού»
Η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να παγώσει τις νέες μισθώσεις βραχυχρόνιας διάρκειας στο κέντρο της Αθήνας, φοβούμενη «αλλοίωση του κοινωνικού ιστού» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά στην Prodexpo ο επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου της κυβέρνησης, Αλέξης Πατέλης.Στις κεντρικές περιοχές της ελληνικής πρωτεύουσας, τα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για βραχυχρόνιες μισθώσεις ξεπερνούν το 5% του συνόλου.
«Στο κέντρο της Αθήνας, στα διαμερίσματα ένα, δύο και τρία, κρίναμε ότι υπήρχε κίνδυνος αλλοίωσης του κοινωνικού ιστού» είπε ο Αλέξης Πατέλης.
«Εδώ υπάρχει ένα διαφορετικό ερώτημα: Τι ποσοστό των ακινήτων θέλουμε να είναι σε βραχυχρόνια μίσθωση; Σήμερα (σημ. σε αυτές τις περιοχές) είναι πάνω από 5%. Οπότε το μέτρο αυτό θα εφαρμοστεί το 2025. Στο τέλος του χρόνου θα κρίνουμε πως εφαρμόστηκε, αν ήταν αποτελεσματικό και ανάλογα θα κρίνουμε την παράταση του ή όχι.»
Στην Ελλάδα στις τρεις μεγάλες πλατφόρμες βραχυχρόνιων μισθώσεων Airbnb, Booking και Expedia, δραστηριοποιούνται 100.000 πρόσωπα, με μέσο ετήσιο εισόδημα 7.400 ευρώ.
Από αυτά το 80% είναι φυσικά πρόσωπα και οι περισσότεροι νοικιάζουν τα ακίνητά τους για λιγότερο από 90 ημέρες τον χρόνο.
Από τους 6.200 επαγγελματίες των βραχυχρόνιων μισθώσεων, που έχουν πάνω από τρία ακίνητα σε πλατφόρμες, οι περισσότεροι έχουν συμμορφωθεί με τους νέους κανόνες. Όσοι δεν το έχουν κάνει θα βρεθούν, σύντομα, στο στόχαστρο της ΑΑΔΕ
«Έχουμε πλέον εργαλεία, τα οποία έχουμε αναπτύξει σε συνεργασία με τις πλατφόρμες» είπε στην 25η Prodexpo ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) Γιώργος Πιτσιλής.
«Από τους 6.200 περίπου ΑΦΜ, που έχουν πάνω από 3 ακίνητα, το 90% περίπου έχει αποκτήσει κωδικό αριθμό δραστηριότητας, έχει ανοίξει βιβλία, όπως προβλέπει η νομοθεσία. Υπάρχουν περίπου 500 που έχουν κάνει λάθος στους κωδικούς κωδικούς. Και περίπου άλλοι 500 οι οποίοι δεν έχουν κανένα βιβλίο. Τους έχουμε εντοπίσει και θα τους ενοχλήσουνε πολύ συστηματικά στο επόμενο διάστημα.»
Το φορολογικό κυνήγι των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχει ήδη αποδώσει στα κρατικά ταμεία της Ελλάδας 740 εκατομμύρια ευρώ το 2023, ποσό δέκα φορές υψηλότερο από ότι έξι χρόνια πριν.