Οι άνθρωποι που μιλούν περισσότερες από πέντε γλώσσες, γνωστοί ως πολύγλωσσοι, φωτίζονται στο "γλωσσικό δίκτυο" του εγκεφάλου όταν ακούνε γλώσσες που μιλούν, με ισχυρότερες αντιδράσεις σε αυτές που γνωρίζουν καλύτερα.
Ωστόσο, σύμφωνα με μια νέα μελέτη, όταν άκουγαν τις μητρικές τους γλώσσες, η δραστηριότητα του εγκεφάλου ήταν είτε παρόμοια είτε έπεφτε σε χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση με τις μη μητρικές γλώσσες που γνώριζαν άπταιστα.
"Κάτι κάνει την επεξεργασία λίγο πιο εύκολη - ίσως είναι ότι έχετε περάσει περισσότερο χρόνο χρησιμοποιώντας αυτή τη γλώσσα - και παρατηρείται μια βουτιά στη δραστηριότητα για τη μητρική γλώσσα σε σύγκριση με άλλες γλώσσες που μιλάτε με επάρκεια", ανέφερε σε δήλωσή της η Evelina Fedorenko, αναπληρώτρια καθηγήτρια νευροεπιστήμης στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Ενώ πολλοί άνθρωποι παγκοσμίως μιλούν με ευχέρεια περισσότερες από μία γλώσσες, λίγοι άνθρωποι μιλούν πέντε ή περισσότερες γλώσσες, δήλωσαν οι συγγραφείς, και οι περισσότερες έρευνες έχουν επικεντρωθεί σε δίγλωσσους.
Υποστηρίζουν ότι αυτό περιορίζει τις μελέτες στο να ρωτούν μόνο για δύο γλώσσες και να συγκρίνουν την "προνομιούχα" μητρική γλώσσα κάποιου με μία μόνο μη μητρική γλώσσα, γι' αυτό και στράφηκαν στους πολύγλωσσους.
Πώς λειτούργησε η μελέτη;
Οι ερευνητές στις ΗΠΑ χρησιμοποίησαν λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) για να σαρώσουν τους εγκεφάλους 34 πολύγλωσσων και δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στο επιστημονικό περιοδικό Cerebral Cortex.
Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν κάποια επάρκεια σε πέντε ή περισσότερες γλώσσες, αλλά οι περισσότεροι άρχισαν να τις μαθαίνουν ως έφηβοι ή ενήλικες.
Δεκαέξι από τους συμμετέχοντες ήταν "υπερπολυγλωσσικοί" που σημαίνει ότι μιλούσαν 10 ή περισσότερες γλώσσες, συμπεριλαμβανομένου ενός ατόμου που είχε τουλάχιστον κάποια επάρκεια σε 54 γλώσσες. Ο μέσος αριθμός των γλωσσών που μιλούσαν ή έγραφαν οι συμμετέχοντες ήταν περίπου 15.
Οι πολύγλωσσοι άκουσαν κείμενα είτε από τη Βίβλο είτε από την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων να διαβάζονται σε οκτώ διαφορετικές γλώσσες.
Σε αυτά περιλαμβάνονταν κείμενα στις μητρικές τους γλώσσες, σε μια γλώσσα την οποία γνώριζαν με ευχέρεια, σε μια γλώσσα την οποία γνώριζαν μέτρια και σε μια άλλη γλώσσα την οποία γνώριζαν με λιγότερη ευχέρεια.
Άκουσαν επίσης γλώσσες που δεν μιλούσαν, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ανήκαν στην ίδια οικογένεια με μια γλώσσα που γνώριζαν και άλλων που ήταν εντελώς άσχετες.
Οι ερευνητές εξέτασαν το "γλωσσικό δίκτυο" του εγκεφάλου τους, το οποίο είναι διασυνδεδεμένες περιοχές του μετωπιαίου και του κροταφικού λοβού του εγκεφάλου που είναι γνωστό ότι υποστηρίζουν τη γλωσσική επεξεργασία.
Τι έδειξαν οι σαρώσεις;
Το γλωσσικό δίκτυο, κυρίως στην αριστερή πλευρά του εγκεφάλου, φώτισε περισσότερο όταν οι συμμετέχοντες άκουγαν αποσπάσματα από γλώσσες στις οποίες ήταν πιο άπταιστοι, εκτός από τις μητρικές τους γλώσσες.
"Καθώς αυξάνεται η επάρκεια, μπορείτε να εμπλέξετε τους γλωσσικούς υπολογισμούς σε μεγαλύτερο βαθμό, οπότε έχετε αυτές τις προοδευτικά ισχυρότερες αντιδράσεις", δήλωσε ο Fedorenko.
"Αλλά στη συνέχεια, αν συγκρίνεις μια γλώσσα με πραγματικά υψηλή επάρκεια και μια μητρική γλώσσα, μπορεί να είναι ότι η μητρική γλώσσα είναι απλώς λίγο πιο εύκολη, ενδεχομένως επειδή είχες μεγαλύτερη εμπειρία με αυτήν".
Όταν οι συμμετέχοντες άκουγαν τις γλώσσες που δεν μιλούσαν, ο εγκέφαλος ομοίως ανταποκρινόταν περισσότερο σε γλώσσες που σχετίζονταν με αυτές που ήδη γνώριζαν.
Ορισμένοι περιορισμοί της τρέχουσας μελέτης ήταν ότι η γλωσσική επάρκεια ήταν αυτοαναφερόμενη και ότι δεν αξιολογήθηκε πόσο καλά οι άνθρωποι κατανοούσαν τα κείμενα.
Οι συγγραφείς σκοπεύουν να διεξάγουν περαιτέρω έρευνα σε άτομα που έμαθαν πολλές γλώσσες σε πολύ νεαρή ηλικία, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που μετανάστευσαν και έγιναν λιγότερο καλοί στη μητρική τους γλώσσα.