(Ari Rabinovitch και Michele Kambas)
* Οι ηγέτες Ισραήλ, Κύπρου συναντώνται αυτή την εβδομάδα
* Το κυπριακό κοίτασμα Αφροδίτη εκτείνεται στην ισραηλινή
ΑΟΖ
* Οι εταιρίες της ισραηλινής πλευράς ετοιμάζουν νομικές
κινήσεις
* Η διαμάχη ίσως οδηγήσει σε διεθνή διαιτησία
ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ/ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, 7 Μαΐου (Reuters) - Η αντιπαράθεση για
την ιδιοκτησία μέρους του κοιτάσματος φυσικού αερίου Αφροδίτη
απειλεί με καθυστερήσεις τα φιλόδοξα σχέδια δισεκατομμυρίων
δολαρίων που θα μετατρέψουν την Ανατολική Μεσόγειο σε ενεργειακό
κόμβο.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu και ο υπουργός
Ενέργειας Yuval Steinitz θα μεταβούν την Τρίτη στην Κύπρο για να
προωθήσουν τα σχέδια διασύνδεσης των συστημάτων ηλεκτρικής
ενέργειας των δύο χωρών, καθώς και την κατασκευή αγωγού που θα
μεταφέρει το φυσικό αέριο των δύο χώρων στην Κεντρική Ευρώπη.
Όμως, η διαμάχη για μέρος του κοιτάσματος Αφροδίτη, που
ανακαλύφθηκε το 2011 στα όρια της κυπριακής ΑΟΖ, στέκεται
εμπόδιο στους σχεδιασμούς των δύο χωρών.
Ένα κομμάτι του εν λόγω κοιτάσματος εκτείνεται μέχρι τα
σύνορα με την ισραηλινή ΑΟΖ. Το Ισραήλ εκτιμά ότι το κομμάτι
αυτό περιέχει 7-10 δις κυβικά πόδια αερίου (bcm), αξίας περίπου
1,5 δις δολαρίων.
Αποτελεί κάτι λιγότερο του 10% του συνολικού αποθέματος
Αφροδίτη και ένα πολύ μικρό ποσοστό των αποθεμάτων που έχουν
ανακαλυφθεί στο Ισραήλ.
Το Ισραήλ λέει ότι δεν θα παραιτηθεί των δικαιωμάτων του για
το κοίτασμα και ότι οι εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην
ισραηλινή πλευρά είναι έτοιμες για δικαστικές ενέργειες σε
περίπτωση που υπάρξει εκμετάλλευση χωρίς την συμμετοχή τους.
"Υποθέτω ότι θα βρούμε μια λύση σε καλό πνεύμα, ώστε να
συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε σε μεγαλύτερα και πιο σημαντικά
θέματα", δήλωσε ο Steinitz στo Reuters .
Οι εταιρίες που εμπλέκονται και από τις δύο πλευρές δεν
έχουν καταλήξει σε συμφωνία για την κυριότητα και τον
καταμερισμό των ποσοτήτων.
Αρκετά σημαντικά κοιτάσματα έχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή
την τελευταία 10ετία, με το Ισραήλ και την Κύπρο να
συνεργάζονται στενά για την εκμετάλλευσή τους.
Ο Steinitz λέει ότι αυτός και ο Κύπριος ομόλογός του Γιώργος
Λακκοτρύπης, έχουν γίνει καλοί φίλοι.
Αυτό όμως δεν εγγυάται και γρήγορη επίλυση του θέματος.
"Η κυβέρνηση του Ισραήλ δεν θα υποχωρήσει, ούτε ως κίνηση
φιλίας, αναφορικά με τα χωρικά της ύδατα ή τον φυσικό της
πλούτο", είπε ο Steinitz.
Πρόσθεσε ότι οι κυβερνήσεις έχουν ζητήσει από τις δύο
εταιρίες να καταλήξουν σε συνεννόηση για το πόσο αέριο υπάρχει
σε κάθε πλευρά.
"Εάν δεν φθάσουν σε κάποια συνεννόηση, τότε θα ζητήσουμε
επαγγελματική διαιτησία ή ομάδα εμπειρογνωμόνων... για να
εξετάσουν τα ευρήματα και των δύο περιοχών και να αποφασίσουν
για τον σωστό διαμοιρασμό", είπε.
Ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης αρνήθηκε να
σχολιάσει το ζήτημα, αλλά αξιωματούχοι στη Λευκωσία είπαν ότι
και ο ίδιος έχει προτείνει ανάλογες κινήσεις.
Ο Steinitz είπε ότι οι δύο χώρες ίσως συμφωνήσουν σε ένα
γενικό πλαίσιο για να λυθεί το ζήτημα. Πιθανόν όμως να
χρειαστούν εβδομάδες ή και μήνες για να γίνει αυτό.
Ο Charles Ellinas, διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας
ενεργειακών συμβούλων e-CNHC είπε ότι αυτό δεν σημαίνει ότι θα
έρθει και το τέλος του κόσμου.
"Εάν οι δύο κυβερνήσεις συμφωνήσουν μεταξύ τους να
συμμορφωθούν με το αποτέλεσμα της διαιτησίας, τότε τα πράγματα
θα ηρεμήσουν. Και αυτό πρέπει να κάνουν στη συνάντηση που θα
έχουν αυτή την εβδομάδα", είπε.
ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΟΥΝΤΑ ΔΟΧΕΙΑ
Το κοίτασμα Αφροδίτη είναι μικρότερο από τα δύο γιγαντιαία
κοιτάσματα Tamar και Λεβιάθαν που ανακαλύφθηκαν από το Ισραήλ.
Αποτελεί, ωστόσο ορόσημο, για τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της
Κύπρου.
Οι εταιρίες που έχουν αναλάβει την εκμετάλλευσή του είναι η
Royal Dutch Shell RDSa.L , η Noble Energy NBL.N με έδρα το
Τέξας και η ισραηλινή Delek Drilling DEDRp.TA . Επιδιώκουν την
πώληση των ποσοτήτων στην Κύπρο, αλλά και σε αγορές όπως αυτή
της Αιγύπτου, όπου η Shell διατηρεί μονάδα υγροποίησης.
Από την ισραηλινή πλευρά η κοινοπραξία Yishai- στην οποία
συμμετέχουν η ισραηλινή Opportunity ISOP.TA και η Nammax Oil
and Gas- έχουν ήδη δαπανήσει 120 εκατ. ευρώ για ερευνητικές
γεωτρήσεις.
Η Opportunity έχει πει ότι η εταιρία θα συμμετάσχει ως
μικρότερος εταίρος και, αν υπάρξει αντίθεση, είναι έτοιμη να
κινηθεί νομικά.
Το κοίτασμα αναμένεται να συνδεθεί με τον υπό σχεδίαση αγωγό
μήκους 2.000 χιλιομέτρων της IGI Poseidon, κοινοπραξίας της
ελληνικής ΔΕΠΑ και της ιταλική Edison, που θα μεταφέρει το
ισραηλινό και κυπριακό αέριο στην Δυτική Ελλάδα.
H τελική επενδυτική απόφαση για το έργο, προϋπολογισμού 6
δις δολαρίων, θα μπορούσε να ληφθεί την επόμενη χρονιά.
Οι έρευνες για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων σε μεγάλα βάθη
συνεχίζονται και στις δύο χώρες και πολλές ανακαλύψεις που έχουν
γίνει, αλλά και μελλοντικές θα απαιτήσουν την συνεργασία των δύο
χωρών για να μειωθεί το κόστος των υποδομών.
(Μετάφραση Αίθουσα Σύνταξης Αθηνών)