Η Γαλλία έγινε το απόγευμα της Δευτέρας η μόνη χώρα στον κόσμο αυτήν την σστιγμή που συμπεριέλαβε το δικαίωμα στην άμβλωση στο Σύνταγμά της.
Με τη σημερινή μεταρρύθμιση, στο άρθρο 34 του Συντάγματος εισάγεται η φράση ότι «ο νόμος καθορίζει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες η γυναίκα έχει την εγγυημένη ελευθερία να προσφύγει στην διακοπή της κύησης».
Η σχετική πρόταση πέρασε με ευρεία πλειοψηφία από τους βουλευτές, στην ειδική συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε στο Παλάτι των Βερσαλλιών, υπό τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Ετσι κι αλλιώς, για να εγκριθεί η αναθεώρηση του Συντάγματος του 1958 ώστε να κατοχυρώσει την «εγγυημένη ελευθερία» των γυναικών, απαιτούνταν πλειοψηφία τριών πέμπτων του συνόλου των μελών της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης.
Η μεταρρύθμιση πέρασε με τους βουλευτές και γερουσιαστές να την εγκρίνουν με πολύ μεγάλη πλειοψηφία (780 ψήφοι υπέρ, 72 κατά). Η σχετική πρόταση πάντως είχε και την απόλυτη στήριξη της κοινωνίας. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι περίπου το 85% του γαλλικού κοινού υποστηρίζει τη μεταρρύθμιση, που συνιστά την 25η τροποποίηση στο ιδρυτικό έγγραφο της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας και η πρώτη από το 2008.
Η ιστορία του δικαιώματος στην άμβλωση
Στη Γαλλία, το δικαίωμα στην άμβλωση είχε κατοχυρωθεί με νόμο από το 1975, όχι όπως στο κορυφαίο νομικό κείμενο της χώρας. Έκτοτε, ο νόμος έχει ενημερωθεί εννέα φορές και σε κάθε περίπτωση με στόχο την επέκταση της πρόσβασης. Με την συνταγματική κατοχύρωση, εξαλείφεται κίνδυνος αντίστοιχος με όσα συνέβησαν στις ΗΠΑ προ διετίας, μετά από την γνωστή απόφαση του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου.
Η εκούσια διακοπή της κύησης νομιμοποιήθηκε στην Γαλλία το 1975, τέσσερα χρόνια έπειτα από μία έκκληση-σοκ στην οποία 343 γυναίκες, ανάμεσά τους οι ηθοποιοί Ζαν Μορό και Κατρίν Ντενέβ, οι συγγραφείς Σιμόν ντε Μποβουάρ, Μαργκετίρ Ντυράς και Φρανσουάζ Σαγκάν, αποκάλυπταν ότι έχουν υποβληθεί σε άμβλωση (που ως τότε ήταν παράνομη). Πλέον η άμβλωση αποτελεί συνταγματικό δικαίωμα όλων των γυναικών στη Γαλλία.
Οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης
Πάντως η αντιπολίτευση υποστήριξε ότι αν και η αναθεώρηση δεν είναι απαραίτητα λανθασμένη, ήταν περιττή, κατηγορώντας τον πρόεδρο Μακρόν ότι την έκανε για εκλογικούς σκοπούς ενόψει ευρωεκλογών και με τον τρόπο αυτό υποβαθμίζει το Σύνταγμα. Οι υποστηρικτές της μεταρρύθμισης ωστόσο απαντούσαν ότι έπρεπε να συμβεί για να προφυλαχθούν από ένα νέο κύμα «αντιδραστικών» κοινωνικών αλλαγών στην Ευρώπη, γα παράδειγμα στην Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Μάλτα.
Υπάρχει η εκτίμηση ότι με τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση ο Μακρόν θέλησε να κάνει μια σαφή διάκριση ανάμεσα στο κόμμα του και την Μαρίν Λεπέν, ωστόσο είδε να υπερψηφίζουν την πρόταση και πολλοί δεξιοί και ακροδεξιοί βουλευτές. Αλλωστε, αυτό είχε διαφανεί και από την έκβαση της ψηφοφορίας της 28ης Φεβρουαρίου στην Γερουσία, όπου κυριαρχεί η δεξιά και το κέντρο, που εξέπληξε με την ευρεία αποδοχή της μεταρρύθμισης.Μάλιστα και η ίδια η Λεπέν δηλωσε ότι οι βουλευτές της θα υπερψηφίσουν την διαταξη αλλά είπε ότι είναι υπερβολή να χαρακτηρίζεται ιστορικό βήμα επειδή «κανείς δεν θέτει σε κίνδυνο το δικαίωμα στην άμβλωση στη Γαλλία».
Μάλιστα, υπάρχει και η νομική άποψη ότι από το 2001 στην Γαλλία η άμβλωση έχει ενταχθεί στην έννοια της ελευθερίας που κατοχυρώθηκε στη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1789, κατά την Γαλλική Επανάσταση και η οποία αποτελεί τεχνικά μέρος του συντάγματος. Έτσι, σύμφωνα με την συγκεκριμένη νομική άποψη, η άμβλωση ήταν ήδη συνταγματικό δικαίωμα στη Γαλλία.
Χαιρετίζουν Μακρόν και γυναικειες οργανώσεις
Η εγγραφη ρητά στο Γαλλικό Σύνταγμα του δικαιώματος στην άμβλωση χαιρετίστηκε ως ιστορική από οργανώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών, μολονότι επικρίθηκε έντονα από άλλες οργανώσεις που αντιτίθενται στην άμβλωση.
«Στέλνουμε ένα μήνυμα σε όλες τις γυναίκες: το σώμα σας ανήκει σε εσάς και κανείς δεν μπορεί να αποφασίζει για εσάς» είπε ο πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ στους βουλευτές και τους γερουσιαστές που συνεδρίασαν από κοινού στο Ανάκτορο των Βερσαλλιών, έξω από το Παρίσι, για να εγκρίνουν αυτήν την τροποποίηση του Συντάγματος.
Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαιρέτισε ένα «παγκόσμιο μήνυμα» μετά την ψηφοφορία. «Ας γιορτάσουμε μαζί την ένταξη μιας νέας εγγυημένης ελευθερίας στο Σύνταγμα», έγραψε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ.
«Αυτό το δικαίωμα υποχωρεί στις ΗΠΑ. Και τίποτα δεν μας έπειθε ότι η Γαλλία εξαιρείται από αυτόν τον κίνδυνο», είπε η Λορά Σλιμανί, της οργάνωσης Ίδρυμα Γυναικών. «Είμαι πολύ συγκινημένη, ως ακτιβίστρια και ως γυναίκα», πρόσθεσε.
«Η Γαλλία είναι στην πρωτοπορία» είπε η Γιαέλ Μπρον-Πιβέ, η πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, που προέρχεται από το κεντρώο κόμμα του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.
Δεν έλειψαν ωστόσο και οι επικρίσεις. Η Πασκάλ Μορινιέρ, η πρόεδρος της Ένωσης Καθολικών Οικογενειών, είπε ότι η σημερινή ψηφοφορία ήταν μια ήττα για τους πολέμιους των αμβλώσεων. «Είναι επίσης ήττα για τις γυναίκες και, φυσικά, για όλα τα παιδιά που δεν θα γεννηθούν», πρόσθεσε.